|
Popüler Diyetlerin Sağlık Üzerindeki Etkileri
Günümüzde zayıflama adı altında yüzlerce diyet bulunmaktadır. Bu tür diyetlerde kalıcı kilo verimi olmadığı gibi sağlığımızı da beraberinde kaybettirmektedir.
Popüler diyetler sizi tek yönlü, yanlış, düzensiz ve sağlıksız beslenme alışkanlıklarına yönelttiğini unutulmamalıdır. Bu nedenle tek yönlü beslenmeye yönelten diyetlerden uzak durulması gerekir.
Tek Yiyecek Diyetleri:
Hiçbir bilimselliği olmayan, sadece tek tip beslenmeye (karpuz diyeti, greyfurt diyeti, pirinç diyeti v.s ) yönelterek sağlığı da riske sokan diyetlerdir. Tek tür besinlerde diyetler sıkıcı gelerek uyguladığı diyetteki besine karşı nefret oluşturabilir.
Tek tip besin ile beslenerek vücut metabolizmasında ani artışıyla beraber kısa sürede hızlı kilo kayıpları oluşur. Ama bu kilolar kalıcı değildir. Çünkü kilo kaybını yağ ile değilde sıvı ve kas kaybıyla karşılayarak sağlar.
Tek tip besin uygulandığı için diğer besinlerden almamız gereken vitamin ve mineralleri alamadığımız için vücudumuzda bu besin maddelerinden yetersiz kalacaktır. Bunun sonucunda saç dökülmeleri, deri kuruması, tırnak kırılmaları, fiziksel ağrılar, kabızlık, sinir sistemi tahribatına neden olur. Ayrıca bayanlarda adet düzensizlikleri görülür ve büyüme çağında bu tarz diyetler uygulandığında büyüme ve gelişmeyi engeller.
Formül Diyetler:
Formül diyetleri genel olarak proteini, karbonhidratı, yağı azaltarak hazırlanan bir diyet çeşitidir. Diyetle birlikte vücudun vitamin ve mineral gereksinimini sağlamak için suyla karıştırılan formüller alınmaktadır.
Bir Ya da Daha Fazla Besinin Azalmasıyla Yapılan Diyetler:
Bu tarz diyetlerde vücudun gereken enerjisi içinde bir besin grubunun miktarını azaltırken diğer besin gruplarınıda gereksinimden daha fazla miktarıda alındığı taktirde vücutta bazı sağlık sorunları yaratabilir.
Bu diyetlere en iyi örnek Atkins Diyetidir.
Atkins Diyeti; Karbonhidrat miktarını azaltıp, yağ ve protein miktarını arttırarak uygulanan bir diyet çeşitidir. Bir bireyin günde 100-150 gr karbonhidrat ihtiyacı vardır. Günlük tüketimi 80-100 gr altına düştüğünde vücudumuzda protein yıkımına neden olacaktır ve kanda bazı asitlerin (keton gibi) artmasına neden olur. Ayrıca düşük karbonhidrat, yüksek protein ve yağ alındığından kandaki kolesterol düzeyi yükselerek kalp-damar hastalıkları riskini arttırır. Yine Atkins diyetin guta ve organ harabiyetine neden olabilir. Böbreklerin süzülmesinde bozukluk oluşturarak ödeme ve böbreklerde taş oluşumuna neden olabilir. Yapılan bilimsel araştırmalarda da Atkins diyetinin 6 aydan sonra klasik yapılan diyetle aynı oranda kilo kaybı olduğu bulunmuştur.
Düşük yağ tüketimine dayalı diyetlerde de yağların hızlı yakımına bağlı olarak vücut zararlı maddeler üreterek beyin gibi vücudumuzun belli yerlerine zarar vermemize neden olur.
Çok Düşük Kalorili Diyetler:
Günümüzde 500-800 kalori sağlayacak biçimde hazırlanan diyet biçimleridir. Bu tür diyetlerde başlangıçla beraber hızlı kilo kaybı olur. Ancak bu diyetlerin uygulanmasıyla sağlık sorunları oluşarak ölümlere neden olabilir.
Montignac Diyeti:
Bu diyetin en belirgin özelliği karbonhidrat, protein içerenlerin birbirinden ayrı alınması esasına dayanır ancak bu tarz bir beslenmenin bilimsel bir dayanağı yoktur. Besinleri birlikte almak veya almamak yağ yıkımını etkilemez. Yağ birikimini arttıran fazla kalori alımıdır. Karbonhidratlı besinle ile protein içeren besinler ister beraber yensin ister ayrı yensin fazla kalori alımı olduysa kilo konusunda hiçbir değişiklik olmaz.
Besinleri ayırmak gibi bir beslenme biçimi doğru olsaydı yağ, şeker ve etin dışında hiçbir besin grubu tüketmememiz gerekirdi. Çünkü süt, sebze, meyve, tahıl grubunda 3 besin öğesi olan karbonhidrat, protein ve yağ vardır.
Diyet Kişiye Özgüdür!!!
Her gün bir yenisi daha eklenen ve sadece kilo verdirmeye yönelik olan bu tarz diyetler sağlığımız ciddi açıdan tehdit ediyor. Unutmayın ki diyet yaparken doğru, dengeli ve sağlıklı beslenmemiz gerekir. Yoksa diyetler hastalık reçetesi olabilir. Diyetler kişinin biyokimyasal bulgularına, yaşına, boyuna, kilosuna, fiziksel aktivite düzeyine, beslenme alışkanlıklarına ve sosyo- ekonomik durumuna göre alması gereken kalori hesaplanarak hazırlanır. Bu nedenle diyet kişiye özgüdür. Ve herkesin uygulayacağı diyet farklıdır.
Diyetisyen Elif KÜÇÜK
Estethica Sağlıklı Güzellik /Ataşehir
Kaynaklar
1. Popüler Diyetler, Wadden Ta, Stankard Aj. Obezite Tedavisi El Kitabı, 2. Cilt
2. Chevront SN. The Zone Diet Phenomenon: A Closer Look At The Science Behind The Claims. J Am. College Nutr. 22: 9-17, 2003.
3. Saçaklı, Haluk : “Sağlıklı Ve Kaliteli Yaşam”, 2004
4. Özata, Metin : “ Doğru Beslen Formda Kal”, 2004
2.12.2010 - 3121
|