|
Evde kardeşler arasında; özel yaşamda çiftler, arkadaşlar; iş ortamında ise çalışanlar arasında yaşanabilir kıskançlık… Yani kıskançlığın varlığını içinde bulunduğumuz hemen her ortamda hissedebiliriz.
Son yıllarda kıskançlık duygusuna, en çok ortaokul/lise dönemindeki gençlerde yoğun olarak rastlandığı gözlemlenmiştir. Özellikle, ergenlik dönemini yaşayan gençler arasında yaygın olan bu duygunun giderek artış göstermesi insanı gerçekten de düşündürmekte…
Gençler Neden Daha Kıskanç?
Ergenlik dönemi, insan yaşamının en güzel, en mutlu ve en güçlü yıllarını içine alırken, aynı zamanda bir kriz ya da bunalım dönemi olabilir. Bu yıllar, güçlü duygusal oluşumların, zihinsel değişimlerin yaşandığı, bunun yanı sıra fiziksel olgunlaşmanın gerçekleştiği bir süreçtir. Ergenler bu dönemde, “Ben kimim?”, “Neye inanıp değer veriyorum?” gibi soruların cevabını arama gereksinimini duyarlar.
Ergenlik döneminde çeşitli duygusal tepkiler gözlenmekte. Bunların başında da kıskançlık duygusu geliyor. Kıskançlık, başta da belirtildiği gibi herkes tarafından yaşanan normal bir duygu aslında. Ama önemli olan dozudur. Kıskançlığın, imrenme, sonra gıpta etmeyle devam edip haset etmeye kadar gidebileceği gerçeğini daima akılda tutmak gerekir. Kıskançlıkta hep “Ah keşke!” demenin bir adım ötesi vardır. Aşırısı, iç çatışmaya ve düşmanlığa, dedikodulara, rekabete ve arkadaşlık ilişkilerinde dalgalanmalara neden olabilir; hatta zarar verici, dostlukları yok edici boyutlara ulaşabilir.
Gözlemlenen şudur ki; günümüzün tüketim toplumunda yetişen gençlerimizin büyük bir bölümü, sürekli olarak kendilerini başkalarıyla karşılaştırma duygusunu taşımakta. Bu duygu onları, kimlikleri, yaptıkları ya da sahip oldukları şeylerle ilgili bir tatminsizliğe ve bunun sonucunda da, kendilerine olan güven duygularını azaltarak kıskançlık duygusuna yönlendirmekte.
Kıskançlık, gençler arasında en çok “karşılaştırmalar”dan dolayı yaşanmakta ya da hissedilmekte. Ayrıca bu olumsuz duygunun özellikle “özgüven” eksikliği olan kişiler tarafından yoğun olarak yaşandığı saptanmıştır. Gencin kendisiyle ilgili mutsuzlukları arttıkça kıskançlık yaşama olasılığı da artmaktadır.
Eğitim Sistemi Kıskanç Gençler mi Yaratıyor?
Eğitim sistemimizdeki eksiklikler ve hatalar -sürekli yapılan sınavlar başta olmak üzere- gençlerimizi devamlı olarak rekabet ortamının içerisine almakta ve onlar üzerinde baskı yaratmakta. Bu baskı, okullarda arkadaşlar arasında başarıyla ilgili kıskançlıkların da yaşanmasına temel oluşturmaktadır. İ Bunlara ek olarak, gençlerdeki kıskançlık duygusu “arkadaşlarını kaybetme korkusundan” yaşanabilmektedir.
Daha bireysel ve hırslı yetiştirilen gençlerin “paylaşım” duygusunu bilememeleri de bunu tetiklemekte. İlişkilerinde herhangi bir şekilde tehdit hisseden genç; üzüntü, umutsuzluk, öfke duygularını yoğun bir şekilde hissetmekte, sonuç olarak arkadaşlarını kıskanmaktadır.
Gençlerin kıskançlık duygusunu yaşamalarının ya da bu duygunun hedefi olmalarının altında yatan değişik psikolojik nedenler de var.
Bunların en başında da “aile içi ilişkiler” gelmekte. Çocuklar, kendi ailelerinde anne-babalarının davranış biçimlerini örnek olarak gördüklerinden, onları modellemeye başlarlar ve kendi hayatlarında aynı davranış biçimlerini sergilerler. Örneğin: Kıskanç babayı gören erkek çocuk, ileride kendi kız arkadaşlarına da aynı şekilde davranacaktır; ya da kardeşini devamlı kıskanan çocuk büyük bir olasılıkla sosyal hayatında arkadaşlarına da bu kıskançlık duygusunu yaşatacaktır.
Kıskanç olduğunuzun ya da kıskançlık duygusunu karşı tarafta hissettiğinizin bilincinde olmak, bunu paylaşmak; nedenlerini bulmak ve sorunları aşmak için çok önemlidir.
Dürüstlük her zaman arkadaşlar arasında köprü oluşturulmasına yardımcı olur. Unutulmaması gerekir ki kıskançlık; heyecan, korku, güvensizlik gibi duyguların ve düşüncelerin karışımından oluşur. Herkes için kendine özgü bir deneyimdir. Bazıları belli etmese de, herkes kıskançlık duygusunu az ya da çok hisseder ve yaşar. Sağlıklı arkadaşlık bağlarını kaybetmemek adına bu duygunun varlığını ve bunun sunucunda yaşananları irdelemek, çözüme ulaşmak için atılabilecek en büyük adımdır.
Herkese Sağlık Dergisi
23.9.2010 - 2300
|