|
Amerikan Hastanesi
Endokrinoloji, Diyabet ve Metabolizma Hastalıkları Bölümü
Dr. Sinan Tanyolaç
Son yapılan çalışmada ülkemizde her 9 kişiden birinin şeker hastası olduğu gösterilmiştir. Bunda şişmanlığın en belirleyici neden olduğu bilinmektedir. Yine aynı çalışma her 3 kişiden birinin şişman olduğunu ve son 10 yılda şişmanlık ve şeker hastalığında önemli bir artış olduğunu ortaya koymuştur.
Şeker hastalığının birkaç tipi vardır. En çok karşılaşılanı erişkinlerde görülen tipidir. Bu tipte genelde hastaların birinci düzeyde akrabalarında hastalık öyküsü vardır. Yani kuvvetli bir genetik geçiş söz konusudur. Risk faktörleri açısından aile öyküsünün olması yanında elma tipi şişmanlık yani göbek çevresinde yağ toplanması bilinen en büyük risk faktörüdür.
Şeker hastalığının önlenmesinde ve tedavisinde yaşam tarzında değişiklikler yapılması çok önemli bir rol oynamaktadır. Düzenli egzersiz ve dengeli beslenme ile ne kadar genetik yatkınlık olursa olsun şeker hastalığının ortaya çıkması geciktirilebilir.
Besin maddeleri arasında şeker hastalığının gelişimini geciktirdiğine inanılan maddeler mevcuttur. En güçlü adaylardan bir tanesi de tarçındır. Tarçının en çarpıcı yararı kan şekerini kontrol edebilmesidir.
Örneğin günde yarım çay kaşığı tarçının şeker hastalarında kan şekerini anlamlı olarak düşürdüğü, trigliserid ve kötü kolesterol (LDL-kolesterol) düzeylerinde azalmaya yol açtığı gösterilmiştir.
Bilinen beş farklı mekanizma tarçının şeker hastalığında etkisi olduğu yönündedir.
1. Tarçın şeker metabolizmasını yaklaşık 20 kat kadar hızlandırmaktadır. Bu etki kan şekerinde düşmeye yol açmaktadır.
2. Tarçının kimyasal yapısı ‘insülin’ denilen kan şekerini düzenleyen hormona yapısal olarak benzerliği nedeniyle insülin hormonu gibi davranmaktadır.
3. Mide boşalma zamanını uzatması nedeniyle ani şeker yükselmelerini önlemesi ve insülin hormonunun daha etkili bir şekilde çalışmasını sağlamaktadır.
4. Tarçın, oksitlenmeye karşı sistemin güçlenmesine yol açmaktadır. Oksitlenme şeker hastalarında önemli bir sorundur. Damar yapısının bozulmasında oksitlenme- antioksitlenme dengesinin bozulması rol oynamaktadır.
Tarçının içinde bulunan polifenoller önemli bir antioksidan maddedir. Bu da fazla kilolu ve şişmanlarda açlık şekerini düşürmekte ve insülinin etkinliğini arttırmaktadır.
5. Proantrosiyanidin denilen tarçının içinde bulunan bir bioflavanoid, yağ hücrelerinde insülin etkinliğini arttırmaktadır.
Sonuç olarak, tarçın şeker hastalığında önemli bir besin maddesidir. Fakat şunu da belirtmek gerekir ki yukarıda sayılan yararlı etkileri ancak uygun diyet ve düzenli bir yaşam tarzı ile etkili olabilmektedir. Beslenme alışkanlığında herhangibir değişiklik yapılmaksızın, düzenli egzersiz olmadan tarçının yararlı etkilerinin görülmesi beklenmemelidir.
15.6.2011 - 8149
|