|
Ayrıca kanamalar ve bazı genetik hastalıklar da kansızlığın sebepleri arasında ilk sıralarda yer alıyor
İstanbul Yeni Yüzyıl Üniversitesi Tıp Fakültesi Gaziosmanpaşa Hastanesi İç Hastalıkları ve Hematoloji Uzmanı Doç. Dr. Alev Erikçi kansızlık hakkında sorularımızı yanıtladı...
Anemi (kansızlık) nedir?
Anemi; yani halk arasında bilinen haliyle 'kansızlık' hemoglobin miktarının yaş ve cinsiyete göre Dünya Sağlık Örgütü tarafından kabul edilen kriterlerin altında kalmasıdır. Bu kriterler erişkin erkeklerde 13 g/dL, kadınlarda 12 g/dL'nin altı kabul edilir. En sık rastlanan anemi türleri demir eksikliğine bağlı anemi, vitamin B-12 eksikliği anemisi, folik asit eksikliğine bağlı anemidir. Türkiye'de en sık demir eksikliği anemisi görülür.
Belirtileri nelerdir?
Halsizlik, çabuk yorulma, uyku isteği, baş dönmesi olarak öne çıkan belirtilerdir. Ancak bunların yanında çarpıntı, nefes darlığı, hafıza problemleri, konsantrasyon bozuklukları, sıkıntı hali, üşüme, saç dökülmesi, tırnaklarda kolay kırılma, dil ve dudak kenarlarında inatçı geçmeyen yaraların varlığı da anemiyi hatırlatmalıdır. Özellikle saç dökülmesi, kansızlık oluşmasa bile demir depolarında azalmayla bile ortaya çıkabilmektedir. Toprak, kil, kahve telvesi ve buz yeme gibi belirtilerle ortaya çıkan 'Pica' durumu da ortaya çıkabilmektedir.
Anemiye neler sebep olur?
Anemi üç ana nedenden kaynaklanmaktadır: 1- Sağlıklı ve dengeli beslenilmemesi sonucu gereksinim duyulan maddeler yeterli oranda alınamayıp yeterli miktarda kanın yapılamamasıdır. 2- Kan yıkımındaki artış. İnsan vücudunda alyuvarların yaklaşık olarak günde 250 milyonu dalakta parçalanarak yok olur. Her gün yok edilen alyuvarlar sayısı kadar yeni alyuvarlar üretilerek dolaşıma verilir. Ömrü yaklaşık olarak 120 gün olan bir alyuvar öldüğü zaman onun içinde olan demir yeni bir alyuvar yapımı için kullanılır. Kan yapımı için gereken hormon azsa, element ve vitaminler yeterli değilse, yıkım-yapım dengesi bozulur ve böylelikle anemi oluşur. 3- Kan kayıpları. Yetersiz demir alınması; normal beslenme sırasında gıdalar yoluyla alınan demirin yetersizliğinde görülür.
Kansızlık sorunu kimlerde daha sık görülür?
Sosyo-ekonomik düzeyi düşük toplumlarda, beslenme alışkanlıkları yanlış olan insanlarda daha sık görülmektedir. Erişkinlerde vejetaryenlik, yanlış uygulanan zayıflama rejimleri ve yeme bozuklukları da kansızlığa neden olabilir. Ayrıca adet kanamasının fazlalığı da kansızlığa yol açabilir. Doğumla ilgili nedenler; sık doğumlar, çoğul gebelikler, annenin iki yıldan sık aralıklarla veya dörtten fazla sayıda doğum yapması gibi durumlar kansızlığa neden olabilir. Ülser kanamaları, kadınlarda adet kanamaları gibi kan kayıpları, parazit enfeksiyonları, özellikle bebeklerin ilk yaşı ve ergenlik dönemi gibi hızlı büyüme dönemlerinde vücudun demire olan ihtiyacı artar ve artan bu ihtiyacın tek başına besinlerden karşılanamadığı durumlarda kansızlık görülebilir. Demir emiliminin bozulduğu durumlar; uzun süren ishaller, kronik enfeksiyonlar, sindirim sisteminde bozukluklar vücuda alınan demirin emilimini bozarak kansızlığa neden olabilir. Kurşun zehirlenmesi; özellikle yoğun araç trafiğinin yaşandığı kent merkezleri başta olmak üzere akaryakıttaki kurşunun havaya karışması ile oluşan kurşun zehirlenmeleri de kansızlığa neden olabilir.
5.3.2015 1 - 16905
|