EVLİLİĞİ SONA GÖTÜREN MAHŞERİN 4 ATLISI ve PANZEHİRLERİ

EVLİLİĞİ SONA GÖTÜREN MAHŞERİN 4 ATLISI ve PANZEHİRLERİ Gottman (2000) ve arkadaşlarının çiftlerle ve yaptığı 30 yılı aşkın incelemenin sonucu şunu göstermiştir; eğer bir ilişkide –çift olsun olmasın- Mahşerin 4 Atlısı varsa ilişki ya bitecektir ya da mutsuz ve kavgalı bir şekilde devam edecektir. Gottman (2000), ilişkileri “mahşere”, “sona” götürdüğü için kavramlar için bu ifadeyi kullanmaktadır. Eleştiri: Burada eleştirinin tanımı bir kişinin şikayetlerini partnerinin kişilik eksiklikleri olarak ifade etmesidir ki bu, partnere negatif kişilik özelliği –kusuru-yüklemektedir. Bir anlamda “suçu” karşıya yüklemektir. - (Sen) Beni anlamıyorsun! - (Sen) Çok bencilsin! Panzehir; kişinin kendi duyguları hakkında Ben ifadeleri kullanarak konuşmacı ve daha sonra pozitif ihtiyacını ortaya koymasıdır. Özet olarak panzehir: · Hangi konuda · Neye ihtiyacım olduğunu · Hissediyorum’dur. Örneğin; Eleştiri: Her zaman kendi hakkında konuşuyorsun, beni hiç dinlemiyorsun! Panzehir: Bu konuşmamızda dışlandığımı hissediyorum, günümün nasıl geçtiğini sorar mısın, lütfen? Savunmacılık: Haklı kırgınlık veya “mağdur” şeklinde kendini korumaktır. Savunmacılık iletişimde tam bir kayaya çarpmaktır. Dakikalarca “dedin-demedim, yaptım-yapmadım vs.” şeklinde sürüp gider. Aslında içinde “suçlamayı” da barındırır. Kısır döngüye girilir. - (Bu senin hatan!) “Benim değil”, - (Bunun sorumlusu sensin!) “Ben değilim” anlayışıdır. Panzehir; sorunun bir parçası olsa bile sorumluluğu kabul etmektir. Örneğin; - Her zaman geç kalmamız, senin suçun, benim değil! - Pekala, sorunun bu kısmı bana ait, bunun üzerinde daha fazla çaba harcayacağım. Küçümseme: Kendini partnerinden üstün gördüğünü belirten ifadelerdir. Küçümseme boşanmanın en büyük yordayıcısıdır. Örneğin; - Çok beceriksizsin! - Sen bir aptalsın! Panzehir: Çift için panzehir aralarında takdir etme ve saygının olduğu bir ilişki oluşturmaktır. Örneğin; - Sen bir aptalsın! - Bu olayla, problemle başa çıkma çabanı takdir ediyorum. Duvar örme: Etkileşimden duygusal olarak geri çekilmek. Örneğin sözel, bedensel sinyaller vermemek, küsmek. Panzehir; partner için panzehir duygusal olarak partneriyle bağlantıda kalmak için kendini sakinleştirmektir. Mahşerin 4 Atlısını Panzehirleriyle Durdurun ELEŞTİRİ Suçlamadan şikayeti ifade edin. SAVUNMACILIK Sorumluluk alın. KÜÇÜMSEME Takdir edin. DUVAR ÖRME Kendinizi sakinleşirin. “BENİ ANLAMIYORSUN” LAFINI ARTIK BIRAKIN! ÇÜNKÜ Bu söz aslında sembol olarak kullanılmıştır. Bu ve buna benzer her söz bumerang gibi gelir sizi bulur. Yani; · “Beni anlamıyorsun!” dediğinizde bilin ki “Anlaşılmayacaksınız!” · “Beni sevmiyorsun!” dediğinizde bilin ki “Sevilmeyeceksiniz!” · “Çok sinirlisin!” dediğinizde bilin ki “Sinirleneceksiniz!” · “Çok bencilsin!” dediğinizde bilin ki bir gün size de “Çok bencilsin!” denilecek. Çünkü ne ile yargılar, eleştirir ve suçlarsanız aynı şeyler sizi bulur. Buna psikolojide “Kendini Gerçekleştiren Kehanet” denir. İSTEMEDİĞİNİZİ DEĞİL İSTEDİĞİNİZİ İFADE EDİN Bir önceki sayfada ifade edildiği gibi hayatınızda istemediğiniz şeyler oluyorsa, eşiniz ya da çocuğunuz hep istemediğiniz şeyleri yapıyorsa istemediğiniz yani şikayetçi olduğunuz şeyi değil olmasını istediğiniz durumu ifade edin. Bu ifadeleri özellikle sakin ve olumlu iletişim kurduğunuz dönemlerde sık sık söyleyin. Bunun yerine; Bunu söyleyin Beni anlamıyorsun! Beni anlamaya çalışıyorsun. Beni anlamaya çalışman hoşuma gidiyor. Çok bencilsin! Paylaşımcı olduğunu düşünüyorum. Çok cimrisin! Benim eşim cömerttir. Çok öfkelisin! Öfkeni kontrol edebilmen hoşuma gidiyor Kendini sakinleştirebilmen ne güzel! Beni sevmiyor musun? Beni sevdiğini düşünüyorum. Beni sevdiğini biliyorum. Çok dağınıksın! Bir düzenin olması ne güzel! Kitaplarını düzenlemen çok hoş! Eve geç gelmenden hoşlanmıyorum! Eve yemek zamanında geldiğinde mutlu oluyorum. Beni önemsemiyorsun! Benim bir sorunumu dinlediğinde çok mutlu oluyorum. Çok ilgisizsin! Bana ilgini dokunarak ifade etmen beni çok rahatlatıyor. Çok ilgisizsin! Bana değer verdiğini söylemen beni mutlu ediyor. Çok mutsuzum! Daha mutlu olmak için desteğine ihtiyacım var. Çok kilolusun! Yediklerine dikkat etmen güzel, Sağlıklı besleniyorsun Başkalarının yanında beni eleştirme! Bu düşüncelerini baş başayken söylemen çok hoş! Kaynaklar: 1. Gottman çift Terapisi Eğitim Ders Notları (2011) 2. Ramazan Şimşek, 2012, Eski Köye Yeni Adetler, Alter yayınları,

20.1.2014 - 13667