|
Uzmanlar hastalığın hızlı artışına dikkat çekerken, ülkeler de yeterli önlem almazsa, 2050’de diyabetli hasta sayısının 350 milyona ulaşabeceği konuşuluyor. Diyabet, yalnızca önemli bir sağlık sorunu değil.
Aynı zamanda ülkeler için de ciddi bir ekonomik yük. Dünyada, her yıl diyabet tedavisi için 166 milyar euronun harcandığı tahmin ediliyor. Söz konusu harcamalar, diyabetin ve komplikasyonlarının tanısını ve bakımını kapsıyor.
Bu rakamın, 2025’de en az 216 milyar euroya ulaşacağı öngörülüyor. Ülkelerin ulusal sağlık bütçesinin yüzde 2.5- 15’lik bölümü diyabet için harcanıyor. Türkiye’nin durumu da farklı değil! Uluslararası Diyabet Federasyonu (IDF) 2009 Diyabet Atlası’nda yer alan tahminlere göre, Türkiye, 2010’da sağlık harcamalarının yüzde 11’ini diyabete ayıracak. Aynı rapora göre, diyabetli hastaların diyabetten kaynaklanan sağlık masrafları, bu yıl kişi başına ortalama 400 euro olacak. Bunun karşısında, Türkiye’de diyabetin ekonomik yükünü azaltmaya yönelik önlemlerin ağırlıklı olarak maliyetleri azaltmaya yardımcı müdahaleler (maliyet minimizasyonu) olduğu görülüyor. Ancak uzmanlara göre, bu yaklaşım, uzun vadedeki harcamalar için çözüm değil.
Kısa vadede maliyetler minimize edilmeye çalışılırken, uzun vadede daha büyükleri oluşuyor… Bu nedenle, diyabetten korunma, diyabetli hastanın bakımı, komplikasyonlardan korunma ve diyabet eğitimi konularında maliyet minimizasyonu yerine, maliyet-fayda ve maliyet-etkililik araştırmalarına ve yeni bir yaklaşıma ihtiyaç duyuluyor. “Hastalık yönetimi” anlayışı ciddiye alınmalı Bilimsel çalışmalara göre, diyabetli hastalara verilen eğitimler tedavi başarısını artırıyor ve maliyetleri önemli ölçüde düşürüyor.
Sağlık Bakanlığı diyabetin maliyetini düşürmek için daha ziyade ilaç fiyatlarına odaklanıyor. Oysa ki uzmanlar asıl maliyetin kalitesiz ve etkisiz hasta bakımından kaynaklandığı konusunda hemfikirler. Hacettepe Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Sağlık İdaresi Bölümü Başkanı Prof. Dr. Mehtap Tatar, önlem olarak diyabetteki artışın yavaşlatılabileceğini ve böylelikle maliyetlerin de kontrol altına alınabileceğini söylüyor.
Diyabetin önlenebilir bir hastalık olduğuna değinen Prof. Dr. Tatar’a göre, diyabete yakalanma riski, yaşam tarzı değişiklikleriyle düşürülebilir. Bunun için de tabii özel politikalara ihtiyaç var. Örneğin, Türkiye’de “hastalık yönetimi” başlığı altında profesyonel bir iş yönetiminin gelişmemiş olması, dikkat çeken başlıklardan biri. İngiltere’de, bu çerçevede insanların genetik haritaları çıkarılıyor ve hastalık boyutuna gelinmeden önlemler alınıyor. Prof. Dr. Tatar, bu bakış açısıyla ilgili olarak özellikle hasta eğitimine vurgu yapıyor.
Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK) yılda bir kez ücretsiz olarak diyabet eğitimi verdiğini; ancak eğitimi veren sağlık personelinin günlük hasta bakma yoğunlukları dikkate alındığında bu eğitimin de arzu edilen noktalara taşınamadığının altını çiziyor. “Diyabet 2020: Vizyon ve Hedefler” çözüm arıyor! Türkiye’de 2020 yılına yönelik diyabet vizyonunun, hedeflerinin ve bunlara ulaşmak için gerekli stratejilerinin belirlenmesi amacıyla, yürütülen “Diyabet 2020: Vizyon ve Hedefler” projesi, diyabetin yarattığı ekonomik sorunlara da çözüm arıyor.
Prof. Dr. Mehtap Tatar’ın da belirttiği gibi, proje tüm tarafları bir araya getiren bir platform oluşturması açısından oldukça önemli. Türkiye Diyabet Vakfı koordinatörlüğü ve TC Sağlık Bakanlığı’nın himayelerinde, Dünya Sağlık Örgütü ve Uluslararası Diyabet Federasyonu destekleri ve Sanofi Aventis’in koşulsuz katkılarıyla yürütülen proje kapsamında, bu yıl gerçekleşen ikinci çalıştayda 12 çalışma grubu, farklı konu başlıkları altında çözüm yollarını ele aldılar. Oluşturulan rapor, Türkiye’nin farklı bölgelerinde, ilgili taraflarca değerlendiriliyor. Tüm değerlendirmelerin sonucunda oluşturulan yeni doküman, Dünya Diyabet Günü olan 14 Kasım 2010’da açıklanacak.
Herkese Sağlık Dergisi
31.10.2010 - 2888
|