Uzm.Dr. Orhan Coşkun Cevabı:
Kaşıntı bazı enfeksiyon hastalıklarında (mantar, uyuz, bit vs), ürtiker gibi cilt hastalıklarında, bazı romatolojik hastalıklarda, karaciğer, safra yolları ve böbrek hastalıklarında da görülebilir. Ürtiker ve anjioödem, alerjik ve alerjik olmayan mekanizmalar nedeniyle ortaya çıkabilir. Akut ürtiker (kısa süreli) 6 haftadan kısa sürer ve genellikle çabuk gerilerken, kronik ürtiker (uzun süreli) yıllar boyu sürebilir. Ürtikerin çok fazla nedeni bulunmaktadır ve ne zaman alevleneceği öngörülemez bir durumdur, ayrıca şiddetli kaşıntı nedeniyle ciddi bir rahatsızlık vermektedir. Ürtiker anjioödemle beraber bulunabilir. Bu durum daha ciddidir ve bazen hayatı tehdit eden durumlara da neden olabilir.
Akut ürtiker daha çok alerjik nedenlerle meydana gelir ve IgE denilen normalde koruyucu antikor sisteminin aşırı uyarılmasıyla oluşur. Alerjik maddeye maruz kalındıktan kısa süre sonra (dakikalar veya birkaç saat içinde) semptomlar ortaya çıkabilir. Akut ürtikerde görülen alerjik reaksiyonlar daha çok çocukluk döneminde görülür. Yiyecekler (fındık, yumurta, süt ), böcek ve sinek ısırığına bağlı reaksiyonlar, soğuk ya da fiziksel uyarılar, bazı ilaçlar (antibiyotikler, ACE inhibitörü denilen tansiyon ilaçları, aspirin vs) alerjik reaksiyonlara neden olmaktadır. Kronik ürtiker kişinin yaşam kalitesinde ciddi bozukluğa yol açar. Kaşıntı çok rahatsız edicidir ve genellikle akşamları ve gece boyunca daha şiddetlenir, beraberinde kabarık döküntüde oluşabilir. Kronik ürtiker fiziksel veya kimyasal maddelere karşı olabilir.
Fiziksel ürtikerde neden olan uyarana (soğuk, travma vs) maruz kalındığında şikâyetlerin belirmesi ile tanı konulabilir. Kolinerjik ürtiker, daha çok gençlerde görülür ve vücut ısısında artışa yanıt olarak boyunda, kollarda, gövde ve bacaklarda şiddetli kaşıntılı kabarıklıkların oluşmasıdır. Ter bezlerindeki sinirsel mekanizmanın uyarılması ile oluştuğu düşünülür. Ayrıca kronik ürtiker vakaları gıda ve kimyasal maddelere de bağlı olabilir. Hangi maddeye karşı reaksiyonun olduğunun anlaşılması için bazı testler yapılabilir. Ayrıca bazı otoimmun hastalıklarda (SLE, inflamatuar barsak hastalıkları vs) ve viral hastalıklar (hepatit virüsleri) ürtikere neden olabilir. Bu yönden de araştırılması gerekir. Kronik ürtiker bulunan hastalara şikâyetlere neden olan durumlardan (soğuk, travma, gıda, aşırı sıcak, aşırı yorgunluk, fazla alkol alımı, antibiotik, aspirin ve benzeri madde kullanımı) mümkün olduğunca korunması konusunda öneride bulunulmalıdır. Korunma yöntemleri ile şikâyetleri geçmeyen hastalara şikâyetlerinin durumuna göre ilaç tedavisi (anti histaminikler, lökotirien antagonistleri, kortizol türevi ilaçlar, immun süpresif ilaçlar) verilebilir.
Bir dermatoloji hekimine başvurmanızı öneririm.