Dr. Hastane.Com.Tr Doktoru Hastane.com.tr Cevabı:
Ayak Mantarı çok yaygın bir cilt problemidir. Birçok insanda hayat boyu en az bir kere ayak mantarı gelişir. Daha çok erişkin ve ergenlik çağındaki erkeklerde görülür, kadınlarda ve 12 yaşından küçük çocuklarda ise daha nadirdir. Ayak mantarı kolaylıkla tedavi edilebilmesine rağmen başarılı bir tedaviden sonra bile tekrarlayabilmektedir.
Ayak mantarının tıp dilindeki adı Tinea Pedisdir. Sebep olan mikrop, mantar adı verilen ufak bitki benzeri organizmalardır. Mantar en iyi karanlık, nemli ve ılık ortamlarda büyür.
Ayak Mantarı Nasıl Gelişir?
Islaklık, terleme, ayakların yetersiz havalanması, ayak mantarı gelişmesi için uygun koşullardır. Ayakların terli kalması, sıkı ve dar ayakkabıların giyilmesi, banyo ve egzersiz sonrasında ayakların düzgün kurulanmaması ayak mantarının gelişmesine katkıda bulunur. Ayak mantarı bulaşıcıdır.
Ayak Mantarı Nasıl Görülür?
Ayak mantarının görüntüsü herkeste aynı değildir. Bazı kişilerde sadece ayak parmakları arasında (özellikle son iki ayak parmağı arasında) soyulma, kepeklenme ve çatlamalar şeklinde görülürken bazı kişilerde ise ayak tabanında ve yanlarında kızarıklık, kepeklenme ve su toplayan yaralar görülebilmektedir.
Ciltteki bu değişiklikler aynı zamanda kontak egzema ve sedef hastalığında da görülür ve karışabilir. Ayak mantarı aynı zamanda ayakta kaşıntı ve yanma hissi şikâyetlerine de sebep olur. Ayak tırnaklarında da mantar hastalığı görülebilir ve bunun tedavisi güçtür.
Tırnak mantarı tırnakta kalınlaşma, ufalanma, renk değişikliği ve hatta tırnak kaybı ile sonuçlanabilir. Tırnaktaki mantara bağlı bu değişiklikler benzer şekilde sedef hastalığı, travma ve yaşlanma nedeniyle de ortaya çıkabilmektedir. Ayakta görülen her kaşıntı ve kızarıklık mantar değildir. Ayak mantarı olmayan durumlarda antifungal (mantar) ilaçlarının kullanılması durumu daha da kötüleştirebilir.
Bu durumda en doğrusu bir dermatologa başvurmaktır. Dermatologunuz tanıyı doğru bir şekilde koyacak ve etkili bir tedavi reçete edecektir. Tedavi edilmemiş ayak mantarı ciltte çatlamalara, su toplayan yaraların çıkmasına ve ikincil bakteriyel enfeksiyonlara sebep olacaktır.
Ayak Mantarı Tanısı Nasıl Konur?
Dermatolog ayağı inceleyerek ve gerekirse kepekli ve soyulan bir bölgeden kazıma yaparak bunların mikroskop altında incelenmesiyle veya test tüpünde kültüre edilmesiyle tanı koyabilir.
Ayak Mantarı Nasıl Tedavi Edilir?
Mantar tanısı konulduktan hemen sonra tedavi başlanmalıdır. Hafif durumda sürme anti-fungal kremler etkilidir ve yanma hissi ve kaşıntı şikâyetlerini de rahatlatır. Daha şiddetli veya mantar hastalığının sürme tedaviyle geçmediği durumlarda anti-fungal ilaçlarının ağızdan alınması gereklidir.
Tırnak mantarının ise tedavisi güçtür, aylar boyunca ağızdan ilaç kullanmayı gerektirir. Ağızdan alınan ilaçların ve kremlerin düzenli ve doktorun reçete ettiği süre boyunca kullanılması mantar hastalığının tekrarlamaması için de önemlidir. Çünkü cildin görüntüsü düzelse de mantar hastalığı aktif olarak kalabilir ve tedavi kesildikten bir süre sonra tekrar ortaya çıkabilir.
Ayak Mantarından Korunma Yolları Nelerdir?
Ayak mantarından korunmak için şu basit kurallara uymanız gerekmektedir; Ayaklarınızı her gün yıkayınız. Ayaklarınızın tümünü özellikle parmak aralarını iyice kurulayınız. Yaz mevsiminde sıkı ve dar ayakkabı giymekten kaçınınız, bu mevsimde sandalet tipi ayakkabılar en uygunudur. Pamuklu ve teri emen çoraplar giyilmeli, çoraplar günlük olarak ve ıslandıkça değiştirilmeli. Yaz mevsiminde ayaklara ve ayakkabıların içine antifungal pudraların serpilmesi de mantar hastalığına karşı koruyucudur.
Bu tavsiyeler, genel bilgilerdir. Fakat unutmayınız ki, özel rahatsızlığınız için en iyi tavsiye, şikâyetlerinizi dinleyen ve sizi muayene eden doktorunuzun tavsiyesidir.