|
Diyabet ve obezitenin hızlı artışı ile ortaya çıkan “diyabezite” ise dikkat gerektiren bir kavram ve önemli bir sağlık sorunu olarak karşımıza çıkıyor. Memorial Şişli Hastanesi Kilo Kontrolü ve Obezite Tedavi Merkezi’nden Endokrinoloji Uzmanı Dr. Kağan Güngör, diyabezite hakkında bilgi verdi.
284 milyon insan obezite hastalığı ile mücadele ediyor.
Gelişmiş ve gelişmekte olan tüm dünya ülkelerinde diyabet sıklığı, beklentileri ve öngörüleri aşan oranda hızla yükselmektedir. 1995’de dünyada toplam diyabetli sayısı 135 milyon iken, 2000’de bu sayı 171 milyona, 2010’ da 284 milyona ulaşmıştır. 2030’da bu sayının 439 milyonu bulması beklenmektedir.
Türkiye’de de durum, dünyadan farklı değildir. 2000’li yılların başında diyabet hastalığı sıklığı %7,2’dir. Bu sıklık, 2010 yılı verilerinde %90 artış göstererek %13,7 ye yükselmiştir. Türkiye’de özellikle bazı yörelerde 40’lı yaş grubundaki her 5 erişkinden birinin diyabetli olduğu bilinmektedir.
2000 ile 2010 yılları arasında Türkiye’de obezite sıklığı %44 oranında artmıştır. 2010 yılı verilerine göre; Türkiye’de her üç erişkinden sadece biri normal kiloludur, geriye kalan 2’si ise ya kilolu ya da obezdir.
Diyabetteki bu ürkütücü artışın en önemli nedeni, obezite olarak gösterilmektedir. Diyabet ve obezite yeni tanımlamayla “diyabezite” salgın biçiminde yaygınlaşmakta ve Türkiye’yi de önemli ölçüde etkilemektedir.
Tip 2 diyabet yakın zaman kadar “dede ve ninelerin” hastalığı olarak bilinirdi. Tıp fakültelerinde öğrencilere genellikle 40 yaşından önce “Tip 2 diyabet görülmez” bilgisi verilir ve Tip 2 diyabet 20’li, 30’lu yaşlarda neredeyse hiç görülmezdi. Günümüzdeyse 20’li 30’lu yaşlarda hatta çocukluk yaş grubunda bile Tip 2 diyabete rastlanabilmektedir. Ülkemizde ve dünyada diyabet sıklığı her yıl katlanarak artış göstermekte ve hızla artmaya devam etmektedir. Toplumda diyabete rastlanma oranları ileriye yönelik yapılan projeksiyonlardaki beklentilerin çok üzerinde bir artış göstermektedir. İleri yaşların hastalığı olan Tip 2 diyabet artık neredeyse her yaşta ortaya çıkabilmektedir.
Tip 2 diyabet hastalarının tamamına yakını kilolu ya da aşırı şişmandır (obez). Tip 2 diyabet obezite ile kol kola girmiş iki hastalıktır. Kilolu ya da aşırı şişman olmak yani obezite pek çok hastalığa yol açmakla birlikte en çok diyabet sıklığını artırmaktadır. Kilo artışına paralel şekilde obezite, tip 2 diyabet sıklığını kadınlarda 23 erkeklerde 40 kata kadar artırabilmektedir.
Bu kol kola girmiş ikili (diyabet ve obezite) hem doğrudan hem de dolaylı olarak neden oldukları pek çok hastalık aracılığıyla ölüm nedenleri arasında tüm dünya ülkelerinde ön sıralarda yer almaktadırlar. Diyabet ve obezite yaygın birlikteliklerinden dolayı “diyabezite” şeklinde birleştirilerek yeni bir kelime türetilmiştir.
Diyabezite; sıklığı, sıklığının hızla artması ve yol açtığı ölümcül hastalıklar nedeniyle “çağın vebası” olarak kabul edilmektedir. Dünya Sağlık Örgütü diyabeziteyi yaygınlığı ve önemi nedeniyle çok önemli bir halk sorunu olarak tanımlanmaktadır. Tüm bilimsel veriler, diyabet sıklığının korkutucu artışında obezitenin yaygınlaşmasının başlıca sorumlu olduğu gerçeğini doğrulamaktadır. Bu ayrılmaz ikili, diyabet ve obezite; diyabezite adı ile birleştirilmelerini haklı çıkarır biçimde birbirine paralel şekilde yaygınlaşmaktadır. Diyabezite insan sağlığını tehdit etmekte, başka hastalık ve sakatlıklara yol açarak yaşam kalitesini bozmakta ve ölümlere neden olarak insan ömrünü kısaltmaktadır.
Dünyanın en önemli sağlık sorunlarından biri olan diyabezite yüzünden, hükümetlerin sağlık harcamaları ciddi şekilde artmaktadır. Avrupa ülkelerinde; ağız yolu ile alınan ilaç kullanmakta olan sorunsuz bir diyabet hastasının yıllık tedavi maliyeti 400 Euro iken, böbrek, göz ve kalp hastalıkları ile komplike olmuş bir diyabet hastasında tedavi maliyeti yıllık 6000 8000 Euro’ya ulaşmaktadır.
Sağlık bütçelerinin bu artışlarla diyabezite ve yol açtığı sağlık sorunlarını finanse etmesi, önümüzdeki yıllarda mümkün görülmemektedir. Bu durum gelecekte obezite ve diyabetin yani diyabezitenin giderek daha da önemli bir sorun olacağı anlamına gelmektedir.
Bu nedenle tüm dünyada obezite ve diyabet ile savaş yolları tartışılmakta ve obezitenin önlenmesine yönelik kampanyalar yürütülmektedir. Obezite ve diyabetle mücadele edilmesi ve diyabezitenin önlenmesi, daha sağlıklı bir toplum için kaçınılmazdır.
10.1.2011 - 4044
|