|
Kişinin dengesini sağlarken karşılaştığı her sorun baş dönmesi olarak tanımlanabilir. Hastalar tarafından; dönme hissi, dönme olmaksızın sallanma, zayıflık, halsizlik, sersemlik hissi, sarsılma, kayma, yükselme, bir kuvvet tarafından itiliyor ya da çekiliyor hissi olarak tanımlanabilir.
Gözler, iç kulak yapıları, kas ve eklemlerden gelen algı uyarıları, beynimizi, vücudumuzun değişik parçalarının pozisyonu hakkında bilgilendirir. Bu uyarılara cevap olarak dengeyi korumak için gerekli uyum hareketleri yapılır. Bunların çoğu refleks düzeyinde çalıştığı için biz bu ayarlamaların farkında olmayız. Gerek algı organlarında oluşan bozukluklar nedeniyle beyine yanlış ve eksik uyarı gelmesi gerekse beyin yapılarının bozulmasına neden olan hastalıklar, baş dönmesi ve dengesizliğe neden olur.
Baş dönmesinin en sık rastlanan nedeni, iç kulak hastalıklarıdır. Bunlardan biri Meniere hastalığıdır. Tekrarlayan baş dönmesi ataklarıyla birlikte işitmede azalma ve kulak çınlaması vardır. Genellikle 50 yaş sonrasında ve her iki cinste eşit sıklıkta görülür.
Baş dönmesi kişinin ayakta durması ya da yürümesine izin vermeyecek kadar şiddetli olabilir. Genellikle bulantı ve kusma da tabloya eklenir. Ataklar ani başlar ve birkaç dakikadan birkaç saate kadar uzayabilir. Ataklar arası süre çok değişken olabilir. Haftada bir kaç kere tekrarlayabildiği gibi birkaç yıl ara verdiği de olabilir.
Yine bir iç kulak fonksiyon bozukluğu olan ‘pozisyona bağlı baş dönmesi’ne daha sık rastlanır. Baş dönmesi sadece başın belli pozisyonlarında ortaya çıktığı için bu ismi alır. En sık yatakta dönme sırasında ve yataktan kalkarken ortaya çıkar. Atakların süresi çok kısa olmakla birlikte günlerce ya da aylarca tekrarlayabilir. İşitme bozukluğu yoktur.
Sadece uzun bir baş dönmesi atağı ile karakterize olan baş dönmesine ‘Vestibüler nöronit’ adı verilir. İşitme kaybı ve kulak çınlaması yoktur. Baş dönmesi hareketsiz kalmayı gerektirecek kadar şiddetlidir. Birlikte bulantı ve kusma vardır. Genç yetişkinlerde ve genellikle geçirilmiş bir üst solunum yolu enfeksiyonunu izleyerek ortaya çıkar. Birkaç gün içinde düzelir. Bazı hastalarda aylar ya da yıllar sonra tekrarlayabilir.
İşitme ve denge sinirinin tümörleri ya da sinir üzerine bası yapan damar genişlemesi ve kıvrımları da baş dönmesi ve buna eşlik eden belirtilerle ortaya çıkabilir.
Multiple Skleroz, beyin tümörleri ve enfeksiyonları, daha nadir rastlanan baş dönmesi nedenleri olmakla birlikte muayene ve incelemeler sırasında doktorunuz tarafından mutlaka göz önünde bulundurulur.
İşitme ve dengeden sorumlu yapıların, özellikle beyincik ve beyin sapının kanamaları ve damar tıkanıklığı (inme) nedeniyle zarar görmesi de baş dönmesi, denge bozukluğu, bulantı ve kusma ile kulak çınlamasına neden olabilir.
12.12.2010 - 3473
|