|
Finlandiya'da genç bir adam yaptığı osyal deneyle herkesi şaşkına uğrattı. Kartonlara 'HIV+ hastasıyım. Bana dokunun' yazdı ve şehrin göbeğinde insanların korkmadan dokunmalarını hatta sarılmalarını istiyor.
AIDS NEDİR
AIDS, hastalığın İngilizce adının baş harflerinden yapılan kısaltmadır. Aslı 'Acquired İmmün Deficiency Syndrome' olup Sonradan edinilmiş bağışık yetmezliği tablosu anlamına gelir. Vücut Bağışıklık sisteminin çökmesiyle normalde nadiren görülen veya hafif seyreden enfeksiyonların ve kanserlerin daha sık görüldüğü ve ağır seyretmesinin söz konusu olduğu bulaşıcı, ölümcül bir hastalıktır.
AIDS NEDEN ÖNEMLİ
40 milyonu aşkın insanı ırk, cins, yaş, zengin, fakir gözetmeksizin etkileyen bir hastalıktır. Tespit edildiği 25 yıldan bu yana 30 milyona yaklaşan insanın ölümüne sebep olmuştur. Bu rakamlara dakikada 11 kişi günde 15 000 kişi ekleniyor. Ayrıca henüz tam tedavisi ve aşısı da bulunmamaktadır. Tüm dünyada 4. sıradaki ölüm sebebidir ki bazı Afrika ülkelerinde 1. sıradadır. Tüm dünyada vakalar hızla artarken Türkiye'nin bunun dışında kalması beklenemez.
NASIL OLUŞUR
Bir virüs tarafından oluşturulur. Virüs HIV virüsü olarak adlandırılmıştır. HIV adı da İngilizce adının baş harflerinden oluşan kısaltmadır. Human İmmundeficiency Virus.
HIV virüsü vücuda bulaştıktan sonra özellikle bağışıklık sisteminde rol oynayan vücuda hastalıklara karşı koruyan akyuvarları hedef alır ve zaman içinde akyuvarların fonksiyonlarını bozar ve tahrip ederek sayılarını azaltır. Dolayısıyla da normal insanlarda nadiren görülen veya hafif seyreden enfeksiyon hastalıkları ve kanserler bu hastalarda daha sık görülür ve ağır seyreder. Hastalığın ağırlaşmasına ve ölüme fırsatçı enfeksiyonlar ve kanserler sebep olur.
Fırsatçı enfeksiyonlar ve kanserler bulaşmadan hemen sonra gelişmez. Bağışıklık sisteminin zayıflaması zaman alır. Bulaşmadan sonra ortalama 7-10 yıllık bir süre sonra ortaya çıkar, 2 yıl kadar kısa, 20 yıl kadar uzun olabilir.
TAŞIYICI AIDS BÜYÜK RİSK
Aslında AIDS tabirini fırsatçı enfeksiyon ve kanserlerin geliştiği dönem için kullanıyoruz. Bulaştan bu döneme kadar yaklaşık 7-10 yıllık süreyi ise HIV enfeksiyonu, HIV pozitif veya HIV taşıyıcı olarak adlandırmaktayız. Yanlış anlaşılmaya sebep olmasın! taşıyıcılık demek bulaştırıcılığın olmadığı anlamına gelmez. Taşıyıcı kişi aynı zamanda bulaştırıcıdır ve asıl bulaştırıcılık farkında olmadıklarından bu dönemde olmaktadır.
BELİRTİLERİ
HIV bulaşı gerçekleştikten sonra belirtiler 2 dönemde görülür.
Birincisi bulaştan sonra 15 günle 2 ay geçtikten sonra gözlenen grip benzeri belirtiler vardır ki 3-5 gün veya 1-2 ay kadar sürdükten sonra geçer gider. (Ateş, lenf bezlerinde büyüme, farenjit, deri döküntüleri, kas veya eklem ağrısı, ishal, baş ağrısı, bulantı ve kusma, karaciğer ve dalak büyümesi, pamukçuk.) Bu belirtilerden sonra kişi ortalama 7-10 yıl kadar süren belirtisiz bir döneme girer. Bu belirtilerin olmadığı süre 2 yıl kadar kısa 20 yıl kadar uzunda olabilir. Bağışıklık hücrelerinin yani akyuvarların sayısı belirli bir sayının altına düşmesiyle gelişen fırsatçı enfeksiyonlara ve kanserlere ait belirtiler gözlenir. Bunlar;
-Kilo kaybı,
-Uzun süreli kırgınlık, halsizlik,
-Baş ağrısı,
-Vücut ağırlığının %10'undan fazla kilo kaybı,
-Nedeni bulunamayan ateş,
-2 veya daha fazla bölgede 1 cm'den büyük lenf bezelerinin bulunması,
-Sık enfeksiyona yakalanma,
-Bir aydan daha uzun süren ve tedavi edilemeyen ishal,
-Deride pullanmalarla seyreden bir hastalık olan seboreik dermatit,
-Yaygın ve sık herpes virüs infeksiyonları,
-Ağızda mantar infeksiyonları en sık karşılaşılan belirti ve bulgulardır.
HIV virüsünün taşıyıcılığı durumunda olsun, AIDS geliştiği dönemde olsun bu hastalığın özel bir belirtisi yoktur. Bu sebeple de karışmayacağı hastalık yok gibidir. Bu yüzden teşhis sadece şüphe üzerine tahmin edilerek konmaktadır. Bu sebeplerden dolayı uzun süreli rahatsızlığı olan hastalar eğer ki bulaşma yönünden riskli davranışlarda bulunmuşlarsa doktoru bilgilendirmelidirler.
29.6.2015 - 17863
|