Dr. Hastane.Com.Tr Doktoru Hastane.com.tr Cevabı:
Merhaba, Yemeklerden yarım saat sonra hissedilen, karın üst kısımlarında ve göbek çevresindeki gerginlik ve şişkinlik şikâyetlerinin çoğu zannedildiğinin aksine- mideye bağlı değildir. Kabızlık, hazımsızlık ve şişkinlik şikâyetlerinin birçoğundan sorumludur.
Mide çıkışında boşaltımı engelleyen bir hastalık mevcut değil ve mide ileri derecede sarkmamış veya genişlememiş ise hazımsızlık ve şişkinlik şikâyetlerinin kaynağı genellikle mide değildir. Sindirim salgılarının az salgılandığı veya barsak sistemini ilgilendiren dolaşım sisteminde yetmezliğe neden olan bazı hastalıklar çok az da olsa hazımsızlık ve şişkinlik şikâyetlerine neden olabilir.
Hazımsızlık ve şişkinlik şikayetlerinin en sık nedeni, vücudun diğer bir kısmını ilgilendiren bir enfeksiyon hastalığı veya bir kronik hastalıktır. Bu tür hastalıklar iyi bir araştırma sonucu tanınabilir ve tedavi edilebilir. Eğer herhangi bir neden bulunamamış ve şikâyetler devam ediyor ise kabızlık da değerlendirilmeye alınmalıdır.
Haftada iki kez barsaklarını boşaltamayan kişi kabız sayılır. Haftada bir kez veya daha az sayıda tuvalete giden kişide ileri derecede kabızlıktan bahsedilir. Ayrıca halk arasında gizli kabızlık olarak bilinen bir kavram vardır. Bu halde kişinin her gün tuvalete gitmesine rağmen kalın barsağını yeteri kadar boşaltamaması söz konusudur. Yenen yiyeceklerin sindirilemeyen kısımları kalın barsağa ulaşmakta ve orada bulunan bakteriler tarafından parçalanabilmektedir.
Kalın barsak bir buçuk kilo kadar büyük abdesti (gaita) depolayabilmekte ve her gramında yüzlerce milyar bakteri bulunmaktadır. Bu bakteriler gaz üretmektedir. Bu gazlar ya yellenme ile yada kana geçip akciğerler veya böbrekler ile dışarı atılmaktadır. Bu nedenle günde iki litre kadar gaz üretilmesine rağmen kalın barsak içinde normal halde sadece 200 santimetreküp gaz bulunmaktadır. Kabız kişilerde barsak içinde hem daha fazla gaita hem de daha fazla gaz bulunmaktadır. Kabız kişilerde, hazımsızlık ve şişkinlik şikâyetlerinin yemeklerden yarım saat kadar sonra başlaması bir tesadüf değildir. Yemekle birlikte kalın barsakta oluşan yetersiz hareketler, biriken gaitanın ve gazların sıkışmasına neden olmakta ve şikâyete neden olmaktadır.
Gizli kabızlıkta da aynı şikâyetler olmaktadır. Kişi her gün tuvalete çıkmasına rağmen kalın barsak yeteri kadar boşalamamakta ve barsağın gaita içeriği ve gaz miktarı normalden fazla olmaktadır. Kabızlığın neden olduğu hazımsızlık ve şişkinliğin tanınmasında kolay uygulanan bir yöntem olan "kalın barsak geçiş zamanının ölçülmesi" faydalı bilgiler vermektedir. Kabızlık tespit edilmesi halinde beslenme alışkanlıklarının düzeltilmesi yeterli miktarda lifli gıda alınımının sağlanması gerekmektedir.
Bu tavsiyeler, genel bilgilerdir. Fakat unutmayınız ki, özel rahatsızlığınız için en iyi tavsiye, şikâyetlerinizi dinleyen ve sizi muayene eden doktorunuzun tavsiyesidir.