Uzm.Dr. Orhan Coşkun Cevabı:
Oluştukları maddelere birbirinden farklı böbrek taşlarına rastlanabilir. Kimyasal yapısına göre kalsiyum oksalat, kalsiyum fosfat, kalsiyum karbonat, amonyum fosfat ve magnezyum fosfat sodyum ürat, ürik asit, sistin, ksantin olan taşlar vardır. Kalsiyum fosfat, kalsiyum karbonat, amonyum fosfat, magnezyum fosfat, kalsiyum oksalat taşları çekilen böbrek grafisinde (röntgeninde) görülebilirken diğer taşlar görülemezler. Daha ayrıntılı bir yöntem olan İVP (întravenöz piyelografi) ile görülebilir. Yaklaşık olarak böbrek taşlarının %80 tek taraflıdır. Sağ böbrekte daha sık taş oluşmaktadır ve erkeklerde kadınlardan iki kat daha sık böbrek taşına rastlanmaktadır. Böbrek taşlarının boyutları 0,5 cm ‘den 5 cm ‘ye kadar büyüklükte olabilmektedir. İdrar içindeki kristallerin normalden fazla yoğunlukta bulunmaları veya kişinin az su alması veya ciddi su kaybı nedeniyle idrarın dansitesinin yükselmesi (sıvısı az olan yoğun idrar çıkarması ) böbrek taşlarına hazırlayıcı bir etkendir. Üre, azot ve aspirin içinde bulunan salisilik asit gibi idrar içinde bulunabilen bazı maddeler kristallerin çöküp taş oluşturmalarına engel olurlar. Alkali idrarda fosfat taşları, asit idrarlarda ise böbreklerde sistin ve ürat taşları daha sık oluşur. Böbrek taşı vakalarının yaklaşık % 5′inde ise ailesel eğilim (sistoniz hastalığı gibi) saptanmaktadır. A vitamini eksikliği, idrar akışında bozukluğa neden olacak idrar yollarındaki darlıklar, çok sık idrar yolu enfeksiyonu geçirilmesi, uzun süre yatalak olmak, romatolojik hastalıklar, gut hastalığı hiperparatiroidizm (paratiroid bezinin hızlı çalışması), D vitamini fazlalığı gibi hastalıklarda da böbrek taşlarının sıklığı artar. Çok sık taş düşürmesi olan hastalarda bu tür hastalıkların olup olmadığının araştırılması ve tedavinin nedene yönelik olarak yapılması gerekir. Bir üroloğa başvurmanızı öneririm. Geçmiş olsun.