Dr. Hastane.Com.Tr Doktoru Hastane.com.tr Cevabı:
Sertleşme sorunu, yeterli bir cinsel performans için gerekli ereksiyonu (penis sertleşmesini) başlatamama, sağlayamama veya sürdürememe durumudur.
Erken boşalma veya kısırlıkla (infertilite) aynı anlama gelmemektedir.
Sertleşme sorunu veya hekimlerin tercih ettiği deyişle "erektil disfonksiyon", yaşam boyu her on erkekten en az birini etkileyen yaygın bir problemdir.
Cinsellik, insan hayatında biyolojik olarak üreme fonksiyonunun çok ötesinde, kilit bir öneme sahiptir. Bu nedenle, cinsellikle ilgili yaşanan sorunlar sosyal ilişkileri oldukça olumsuz yönde etkilemektedir.
Sertleşme sorunu çok sık karşılaşılan bir problemdir. Ara sıra karşılaşılan ereksiyon (sertleşme) sorunundan, tümüyle yitirilen sertleşme fonksiyonuna kadar uzanan geniş bir yelpazeyi içerir. Genç yaşlarda da görülmekle birlikte, kırk yaş üstü erkeklerin yaklaşık yarısında sertleşme sorunu bulunmaktadır. Çoğu erkek hayatının belli bir döneminde, özellikle stres altında, alkol etkisi sonucu veya ciddi bir rahatsızlık geçirdiği zamanlarda ereksiyonla ilgili sorunlar yaşar. Ancak bu uzun süre devam ederse, doktora başvurulmalı ve tedavi yolları aranmalıdır.
Sertleşme Nasıl Gerçekleşir?
Sertleşme, kan damarlarının genişleyerek, penise kan dolması sonucu oluşur.
Bu olayın meydana gelmesinde, beyin, omurilik, sinirler, kan damarları, penis düz kası ve hormonlar rol almaktadır. Sertleşme için, görüntü, düşünce, dokunma, koku, ses veya bunların bir birleşimi sonucu uyarılma gerekmektedir.
Uyarı sonucu beyinden penise sinirler yoluyla mesajlar gönderilir ve peniste kan akımı artmaya başlar. Penise dolan kan, oradaki kasların gevşemesiyle hapsedilir.
Ereksiyon (sertleşme), boşalmaya veya cinsel ilgi bitene kadar devam eder.
Erektil Disfonksiyonun Nedenleri Nelerdir?
Sertleşme sorunu, yaşlanmanın doğal bir sonucu değildir. Nadiren gençlerde rastlansa da, çoğunlukla yaşlanmayla birlikte oluşan çeşitli fiziksel rahatsızlıkların, hastalıkların bir sonucu olarak veya bunların tedavi edilmesi için kullanılan ilaçlar nedeniyle ortaya çıkmaktadır. Uzun yıllar, sertleşme sorununun çoğunlukla psikolojik nedenlerden kaynaklandığına inanılmıştır. Ancak günümüzde birçok araştırmacı, hastaların %85'ten fazlasında sorunun organik nedenlere bağlı olarak geliştiği ve başarıyla tedavi edilebileceği görüşünde birleşmişlerdir.
Organik Nedenler:
Vasküler (Damarsal) Nedenler
Oldukça sık karşılaşılan bir sorundur. Penise giden kan akımının azalması veya kanın peniste tutulamaması sonucu oluşur. Vasküler nedenler için risk faktörleri sigara kullanımı, yüksek tansiyon, diyabet (şeker hastalığı), kalp hastalığı ve yüksek kolesterol düzeyidir. Tedavi edilmemiş yüksek tansiyonlu hastaların %8-10'unda sertleşme sorunu geliştiği görülmüştür. Damar sertliği (arteroskleroz) özellikle elli yaş üstü erkekler için ciddi bir risk faktörüdür. Arterlerin daralmasına neden olur ve penise giden kan akımı azalır.
Diyabet (Şeker Hastalığı)
Sertleşme sorununun en sık karşılaşılan nedenlerinden biridir. Hem dolaşım, hem de sinir sistemini etkilemektedir. Bütün diyabetik hastaların %30'u bu sorunla karşılaşmakta ve bu oran 60 yaş üzerinde %55'e kadar yükselmektedir.
Nörolojik Nedenler
Bu durumda beyinden penise giden mesaj engellenmektedir. Örnek olarak, omurilik yaralanmaları, serebrovasküler hastalıklar, multiple skleroz, mesane, prostat, bağırsağa yönelik radikal pelvik cerrahiler verilebilir.
Hormonal Nedenler
Nadirdir ve testislerden üretilen testosteron azlığına bağlı olarak azalmış cinsel istek söz konusudur.
İlaçlar Yüksek Tansiyon
Kalp hastalıkları ve psikiyatrik hastalıklar için kullanılan birçok ilaç sertleşmeye engel olabilir.
Organik Olmayan Nedenler:
Psikolojik Nedenler
Bu durumda, penil mekanizmalar normaldir, fakat ereksiyon (sertleşme), başarısızlık korkusu gibi basit anksiyeteden, kişisel sorunlara, depresyona ve diğer psikolojik rahatsızlıklara dek uzanan psikolojik sorunlar sonucu engellenir.
Stres, cinsel yaşamı olumsuz yönde etkiler.
Sertleşme sorunu, ancak doktor tarafından yapılan muayene sonrasında teşhis edilebilir, bu yüzden konuyu doktora anlatmak ve tedavi arayışına girmek en doğrusudur. Sorun açıkça doktora anlatılmalı ve hiçbir bilgi saklanmamalıdır, çünkü bu verilecek tedaviyi etkileyebilir. Doktor, hastadan edindiği bilgiler ve fizik muayeneyle teşhis koyabilse de bazı basit testler yapmak gerekebilir. İleri tetkikler ise, çoğunlukla genç ve özel sorunları olan hasta grubu içindir.
Tam kan (kan şekeri, kolesterol, trigliserid, testosteron, bilirubin, albumin, kreatinin ve diğer enzimler) ve idrar tahlili başvurulan ilk basit tetkiklerdir. Çoğu hastada daha ileri tetkik gerekmez, ancak bazı özel durumlarda ileri test ve tetkikler yapmak gerekebilir. Bunlardan ilki, nörolojik bir test olan bulbokavernöz reflekse bakılmasıdır.
Doktor bir parmağını anüse yerleştirir ve diğer eliyle glans penisi sıkar. Normal reflekste anal sfinkter kasılır.
Uyku sırasında penis monitorizasyonu, ereksiyon varlığı ve derecesi hakkında doktora önemli bilgiler verir. Her erkek uyku sırasında normalde üç ila beş kez ereksiyon yaşar. Eğer sorun psikolojik ise, hasta bu ereksiyonları yaşamaya devam eder, sorun fiziksel ise bu ereksiyonların sıklığı ve derecesi azalır. Bu test doktora, fiziksel ve psikolojik nedenlerin ayrımında yol göstermektedir.
Fiziksel bir sorun olup olmadığını gösterebilen daha basit bir test penise özel bir takım ilaçların enjekte edilmesidir. Bu ilaçlar kan dolaşımını etkiler ve genellikle kan akımıyla ilgili sorun yoksa ereksiyon olur.
Renkli Doppler ultrasonografi daha spesifik bir yöntemdir ve ses dalgaları yardımıyla kan damarlarının haritasını ortaya çıkarır.
Daha ileri tetkiklere nadiren ihtiyaç duyulur.
Sertleşme Sorununun Tedavisi
Sertleşme sorunu tedavi edilebilir. Sertleşme sorununun tedavisi için ağızdan alınan ilaçlardan, elle çalışan vakum pompalarına, enjeksiyonlardan protezlere kadar birçok tedavi seçeneği vardır.
Hormon Tedavisi
Az bir oranda hasta hormonal sorunlar yaşamaktadır ve genellikle azalmış seksüel istekleri vardır. Hormon tedavisi tabletler, enjeksiyonlar yardımıyla kolaylıkla yapılabilir.
İlaç Tedavisi
Sildenafil, çoğu hastanın tedavisinde etkili ilk ilaçtır. Bir fosfodiesteraz inhibitörüdür ve nitrik oksidin penis düz kası üzerine olan gevşetici etkisini uzatarak, ereksiyon sağlanmasını kolaylaştırır. Sertleşme sorununun tipine göre, hastaların yaklaşık %40-80'inde ereksiyonda iyileşme sağlanmaktadır. Baş ağrısı, ateş basması, gastrointestinal veya görme bozuklukları gibi yan etkiler yapabilir, ancak geçicidir. Nitrat kullanan hastalar sildenafil almamalı ve tedaviye başlamadan önce mutlaka doktor kontrolünden geçilmelidir.
Vakum Cihazları
Bu tedavide, bir pompa ve silindir kullanılarak penis etrafında vakum yaratılır ve penis şişer. Plastik silindir penis üzerine yerleştirilir. Elle veya pille çalışan pompa, silindirdeki havayı boşaltır. Bu penise kan dolmasına neden olur ve sertlik sağlar. Daha sonra silindirdeki bant çıkarılarak penis köküne yerleştirilir. Bu bant, peniste kalarak sertleşmenin devam etmesini sağlar ve silindir çıkarılır. Bant 20-30 dakika yerinde kalabilir ve çıkarılıncaya kadar ereksiyonu devam ettirir. Bu teknik kolaylıkla öğrenilebilir ve pek çok kişi tedaviyle başarılı sonuçlar almıştır.
Penis İçi Enjeksiyon
Bu tedavi, penise ince bir iğne yardımıyla ilaç enjekte edilmesidir. Bu teknik, hasta tarafından, evde kullanmak için kolaylıkla öğrenilebilir ve uygun doz, her hasta için ayrı olarak tespit edilir.
Hasta, cinsel ilişkiden 10-15 dakika önce kendine enjeksiyon yapar ve doz ayarlaması yapılarak, yaklaşık yarım saatlik ereksiyon sağlanır. Papaverin, enjeksiyon tedavisi için kullanılan ilk ilaçtır ve fentolamin ve alprostadil ile beraber de kullanılmıştır. Alprostadil, tüm dünyada en çok kullanılan ilaçtır ve oldukça etkili ve güvenilirdir.
Bazı hastalarda, ereksiyon sırasında ağrı olabilir ve uzun dönem kullanımda peniste nedbe dokusu oluşabilir. Bu nedenle doktor tarafından belli aralıklarda kontrol gereklidir.
Penil Protezler
Bu operasyonda, penis içerisine iki sentetik silindir yerleştirilir. Bunlar, ilişki için yeterli sertliği sağlar. Birçok çeşit protez mevcuttur. En basiti, yumuşak (malleable) semi-rigid olandır. Şişirilebilen (inflatable) protezler, peniste silindire ek olarak bir pompa.
Damar Cerrahisi
Bu tedavi peniste kan akımını ve kan basıncını artırmayı hedeflemektedir. Özellikle genç yaşta, normal kan akımını engelleyecek kaza geçirmiş hastalarda tavsiye edilmektedir. Sağlıklı bir arterin penise bağlanması şeklindedir ve bu yolla tıkanıklık geçilmiş olur.
Günümüzde çok kısıtlı sayıda vakada kullanılmaktadır.
İdrar Yoluna İlaç Uygulaması (MUSE)
Penise uretra yoluyla lokal olarak ilaç uygulanması için özel bir sistem geliştirilmiştir. Bu tedavide, küçük plastik bir silindir uretraya(idrar yolu) yerleştirilir ve alprostadil verilir. Sertleşmeyi sağlayacak kadar aktifzervuar içerirler. Daha iyi sonuç verirler ve daha doğal görünürler. Protezlerde enfeksiyon riski ve mekanik bozukluk olabilse de, başarısızlık oranı günümüzde çok nadirdir ve ciddi komplikasyonlar oldukça ender görülür.
Erektil Disfonksiyonda Psikolojik Danışma
Sertleşme sorunu yaşayan çoğu erkek, sorun fiziksel olsa dahi psikolojik olarak etkilenecektir. Psikolojik danışma, hem hastaya, hem de partnere sorunun ortaya çıkarılması ve çözüme ulaşılabilmesi için yardım eder. Özellikle sorunun nadiren fiziksel olduğu genç erkeklerde, psikolojik danışmaya daha çok ihtiyaç duyulmaktadır.
En az invazif yöntem ilk olarak denenmelidir. Genellikle, çoğu erkek ağızdan ilaç kullanımı gibi daha az invazif tedavi şekillerini ilk etapta tercih etmektedir. Ancak bu tedavilerin yetersiz kaldığı durumlarda penise, enjeksiyonla veya transuretral yolla (idrar yoluyla) ilaç uygulanması gibi diğer tedavi yöntemleri denenebilir. Vakum cihazları diğer bir alternatiftir ve bütün bunlar yetersiz kaldığında protez takılması önerilebilir.
Sertleşme sağlama veya sürdürememe konusunda yaşanılan her türlü sorunda mutlaka bir doktora başvurulmalı ve mümkün olduğunca doğru ve ayrıntılı bilgi alınmalıdır. Aslında bu rahatsızlığın çok yaygın olduğu ve utanılacak bir durum olmadığı unutulmamalıdır. Her yıl yeni tedavi yöntemleri ortaya çıkmaktadır ve her türlü sertleşme sorunu için bir tedavi yolu vardır.