Uyuşturucu Bağımlılığı

Alkol ve maddeye bağlı bozukluklarda bağımlılık ve kötüye kullanım için aynı ölçütler kullanılır. Bağımlılıkla kötüye kullanım ayrımı ağırlık/şiddet farkıyla konur. Alkol için önemli göstergeler;

• Alkol kullanımını kesememek, bırakamamak,
   

• Bir süre içkiyi bırakarak, geçici ayıklık dönemi oluşturarak kullanımı denetleme, aşırı tüketimi azaltma yönünde tekrarlayan çabalar olur.
   

• Tıkınırcasına içerek en az 2 gün boyunca sarhoş kalmak (entoksikasyon).
   

• Sarhoş (entoksike) iken olayların bazılarının anımsayamama (film kopması).
   

• Düzenli olarak sert içki tüketimi.
   

• Ciddi fiziksel hastalığını alkolün arttırdığını bilmesine karşın alkole devam etmek.
   

• İçecek olmayan alkol ürünlerini içmek (ispirto gibi).
   

• İş, aile, sosyal yaşamda bozulmalar. Örneğin alkollüyken şiddet davranışı, işe gidememe, iş kaybı, sarhoşlukla ilgili tutuklanma, trafik kazası, evlilik sorunu, boşanma.
   

Alkol yoksunluğu çok fazla ve uzun süre alkol alınımının sonlandırılması ya da azaltılmasıyla ortaya çıkar, aşağıdaki belirtilerin iki veya fazlasının görülmesi gerekir:

• Terleme veya 100'den fazla nabız ve kendini gösteren otonomik hiperaktivite.
   

• Artmış el titremesi.
   

• Uykusuzluk.
   

• Bulantı veya kusma.
   

• Geçici görsel, dokunsal veya işitsel varsanılar veya yanılsamalar.
   

• Aşırı huzursuzluk
   

• Kaygı-endişe
   

• Sara tipi kasılma nöbetleri

Tam alkol yoksunluğu tablosuna deliryum tremens denir.
Deliryumda sakinleştiriciler, damar içi serum, destekleyici ekip ile yatarak tedavi gerekebilir. Potansiyel olarak tehlikeli bir tablodur.

Bağımlılık tedavisinde hedef tam ayıklık, alkolden tamamen uzak kalmak olmalıdır. Psikoterapisi kendini tanımaktan çok içme/yeniden başlama nedenleri gibi somut noktalara odaklanarak başarılı olabilir. Alternatif baş etme yolları araştırılmalıdır. Eş/aile desteği tedavi başarısını arttırır.

Disülfiram (Antabus) tedavisi, alkol alındığında zehirlenme etkisi yaparak etkili olur. Genel sağlık ve güdülenme iyiyse yarar sağlayabilir, hastadan habersiz bu ilacı kullandırmak tehlikelidir.