Çin'in Vuhan şehrinde ortay çıkan ve bugüne kadar 3 binden fazla kişinin ölümüne neden olan koronavirüs ülkemizde de gündemin ana konularından biri haline geldi. Peki, coronavirus belirtileri nelerdir? Koronavirüs tedavisi nasıl yapılır? Koronavirüs nedir? İşte, koronavirüs hakkında merak edilenler ve tüm detayları…
DÜNYANIN ve TÜRKİYE'NİN GÜNDEMİ: KORONAVİRÜS Habermetre koronavirüs haber istatistikleri 1. YENİ KORONAVİRÜS (2019-NCOV) NEDİR? Yeni Koronavirüs (2019-nCoV), ilk olarak Çin'in Vuhan Eyaleti'nde Aralık ayının sonlarında solunum yolu belirtileri (ateş, öksürük, nefes darlığı) gelişen bir grup hastada yapılan araştırmalar sonucunda 13 Ocak 2020'de tanımlanan bir virüstür. Salgın başlangıçta bu bölgedeki deniz ürünleri ve hayvan pazarında bulunanlarda tespit edilmiştir. Daha sonra insandan insana bulaşarak Vuhan başta olmak üzere Hubei eyaletindeki diğer şehirlere ve Çin Halk Cumhuriyeti'nin diğer eyaletlerine yayılmıştır. 2. YENİ KORONAVİRÜS (2019-NCOV) NASIL BULAŞIR? Hasta bireylerin öksürmeleri aksırmaları ile ortama saçılan damlacıkların solunması ile bulaşır. Hastaların solunum parçacıkları ile kirlenmiş yüzeylere dokunulduktan sonra ellerin yıkanmadan yüz, göz, burun veya ağıza götürülmesi ile de virüs alınabilir. Kirli ellerle göz, burun veya ağıza temas etmek risklidir. 3. YENİ KORONAVİRÜS ENFEKSİYONU TANISI NASIL KONUR? 2019 Yeni Koronavirüs tanısı için gerekli moleküler testler ülkemizde mevcuttur. Tanı testi sadece Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü Ulusal Viroloji Referans Laboratuvarında yapılmaktadır. 4.YENİ KORONAVİRÜS (2019-NCOV) ENFEKSİYONUNU ÖNLEMEK VEYA TEDAVİ ETMEK İÇİN KULLANILABİLECEK VİRÜSE ETKİLİ BİR İLAÇ VAR MIDIR? Hastalığın virüse etkili bir tedavisi yoktur. Hastanın genel durumuna göre gerekli destek tedavisi uygulanmaktadır. Bazı ilaçların virüs üzerindeki etkinliği araştırılmaktadır. Ancak şu an için virüse etkili bir ilaç yoktur. 5. ANTİBİYOTİKLER YENİ KORONAVİRÜS (2019-NCOV) ENFEKSİYONUNU ÖNLEYEBİLİR Mİ VEYA TEDAVİ EDEBİLİR Mİ? Hayır, antibiyotikler virüslere etki etmez, sadece bakterilere karşı etkilidir. Yeni Koronavirüs (2019-nCoV) bir virüstür ve bu nedenle enfeksiyonu önlemek veya tedavi etmek amacıyla antibiyotikler kullanılmamalıdır.
6. YENİ KORONAVİRÜSÜN (2019-NCOV) KULUÇKA (İNKÜBASYON) SÜRESİ NE KADARDIR? Virüsün kuluçka süresi 2 gün ile 14 gün arasındadır.
7. YENİ KORONAVİRÜSÜN (2019-NCOV) NEDEN OLDUĞU BELİRTİLER VE OLUŞTURDUĞU HASTALIKLAR NELERDİR? Belirtisiz olgular olabileceği bildirilmekle birlikte, bunların oranı bilinmemektedir. En çok karşılaşılan belirtiler ateş, öksürük ve nefes darlığıdır. Şiddetli olgularda zatürre, ağır solunum yetmezliği, böbrek yetmezliği ve ölüm gelişebilmektedir.
8.YENİ KORONAVİRÜS (2019-NCOV) KİMLERİ DAHA FAZLA ETKİLER? Elde edilen veriler doğrultusunda ileri yaş ve eşlik eden hastalığı (astım, diyabet, kalp hastalığı gibi) olanlarda virüsün ağır hastalık oluşturma riski daha yüksektir. Bugünkü verilerle hastalığın %10-15 olguda ağır seyrettiği, yaklaşık %2 olguda da ölümle sonuçlandığı bilinmektedir.
9. YENİ KORONAVİRÜS (2019-NCOV) HASTALIĞI ANİ ÖLÜMLERE NEDEN OLUR MU? Hastalanan kişilerle ilgili yayımlanmış verilere göre hastalık nispeten yavaş bir seyir göstermektedir. İlk birkaç gün daha hafif şikayetler (ateş, boğaz ağrısı, halsizlik gibi) görülmekte sonrasında öksürük, nefes darlığı gibi belirtiler eklenmektedir. Hastalar genellikle 7 günden sonra hastaneye başvuracak kadar ağırlaşmaktadır. Dolayısı ile sosyal medyada yer alan, birden bire yere düşüp hastalanan veya ölen hastalarla ilgili videolar gerçeği yansıtmamaktadır.
10. TÜRKİYE'DEN BİLDİRİLEN ENFEKTE YENİ KORONAVİRÜS (2019-NCOV) VAKASI MEVCUT MUDUR? Hayır, ülkemizde Yeni Koronavirüs (2019-nCoV) hastalığı henüz ( 7 Şubat 2020 itibariyle) saptanmamıştır.
11. ÇİN HALK CUMHURİYETİ (ÇHC) DIŞINDA HANGİ ÜLKELER HASTALIK İÇİN RİSK TAŞIYOR? Hastalık esas olarak halen Çin Halk Cumhuriyeti'nde görülmektedir. Dünyanın diğer ülkelerinde görülen olgular ÇHC'denbu ülkelere giden kişilerdir. Bazı ülkelerde ÇHC'den gelen kişilerden çok az sayıdaki o ülke vatandaşına bulaş olmuştur. Şu an için yerli vakaların hızla yayıldığı ÇHC dışında bir ülke bulunmamaktadır. Sağlık Bakanlığı Bilimsel Danışma Kurulu sadece ÇHC için "mecbur kalınmadıkça gidilmemesi" uyarısında bulunmaktadır. Seyahat edeceklerin ulusal ve uluslararası otoritelerin uyarılarını takip etmeleri gerekir.
12. SAĞLIK BAKANLIĞI'NIN CORONAVİRUS HAKKINDA YAPTIĞI ÇALIŞMALAR NELERDİR? Bakanlığımız tarafından hastalıkla ilgili dünyadaki gelişmeler ve hastalığın uluslararası yayılımı yakından takip edilmektedir. Yeni Koronavirüs (2019-nCoV) Bilim Kurulu oluşturulmuştur. Yeni Koronavirüs (2019-nCoV) hastalığına yönelik Risk Değerlendirme ve Bilim Kurulu toplantıları yapılmıştır. Konunun tüm tarafları (Türkiye Hudut ve Sahiller Sağlık Genel Müdürlüğü, Kamu Hastaneleri Genel Müdürlüğü, Acil Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü, gibi tüm paydaşlar) sürece dahil ederek olay takip edilmeye ve toplantılar düzenli şekilde yapılmaya devam etmektedir.
Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü bünyesindeki Halk Sağlığı Acilleri Operasyon Merkezi'nde 7/24 esasına göre çalışan ekipler oluşturulmuştur. Ülkemizde, Dünya Sağlık Örgütü'nün önerileri ile paralel olarak gerekli önlemler alınmıştır. Havalimanları ve deniz giriş noktaları gibi Ülkemizin giriş noktalarında riskli bölgelerden gelebilecek hasta yolcuların tespitine yönelik önlemler alınmış ve hastalık şüphesi varlığında yapılması gerekenler belirlenmiştir. ÇHC ile direkt uçuşlar 1 Mart tarihine kadar durdurulmuştur. Başlangıçta ÇHC'den gelen yolcular için uygulanmakta olan termal kamera ile tarama uygulaması, 05 Şubat 2020 itibariyle diğer ülkeleri de kapsayacak şekilde genişletilmiştir.
Hastalığa yönelik tanı, olası vakada uygulanacak prosedürler, korunma ve kontrol önlemleri ile ilgili bir rehber hazırlanmıştır. Tespit edilen vakalara yönelik yönetim algoritmaları oluşturulmuştur ve ilgili tarafların görev ve sorumlulukları tanımlanmıştır. Rehberde ayrıca vaka görülen ülkelere gidecek veya oralardan gelecek kişilerin yapması gerekenler de yer almaktadır. Sürekli güncellenen bu rehbere ve rehberle ilgili sunumlara, sık sorulan soruların cevaplarına, afiş ve broşürlere Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü'nün resmi web sitesinden ulaşılabilmektedir. Ayrıca olası vaka tanımına uyan kişilerden solunum yolu numunesi alınarak numune sonucu çıkana kadar sağlık tesisi koşullarında izole edilmektedir.
13. TERMAL KAMERA İLE TARAMA UYGULAMASI YETERLİ BİR TEDBİR MİDİR? Termal kameralar, ateşi olan kişileri tespit etmek ve diğer kişilerden ayırarak hastalık taşıyıp taşımadıklarına yönelik ileri incelemeleri yapmak amacıyla kullanılmaktadır. Elbette o esnada ateşi olmayan hasta kişileri veya henüz kuluçka evresinde olup hastalanmamış kişileri bu şekilde tespit etmek mümkün değildir. Ancak tarama amacıyla kullanılabilecek hızlı ve daha etkili başka bir yöntem henüz bulunmadığından tüm ülkeler, termal kameraları kullanmaktadır. Termal kameralara ek olarak riskli bölgeden gelen yolculara uçaklarda farklı dillerde bilgilendirme yapılmakta, pasaport noktalarında yabancı dillerde hazırlanmış bilgilendirme broşürleri dağıtılmaktadır.
14. YENİ KORONAVİRÜS (2019-NCOV) AŞISI VAR MIDIR? Hayır, henüz geliştirilmiş bir aşısı bulunmamaktadır.Teknolojideki gelişmelere rağmen insanlar üzerinde güvenle kullanılabilecek bir aşının en erken bir yılda üretilebileceği bildirilmektedir.
15. HASTALIĞA YAKALANMAMAK İÇİN ÖNERİLER NELERDİR? Akut solunum yolu enfeksiyonlarının genel bulaşma riskini azaltmak için önerilen temel ilkeler Yeni Koronavirüs (2019-nCoV) için de geçerlidir. Bunlar;
- El temizliğine dikkat edilmelidir. Eller en az 20 saniye boyunca sabun ve suyla yıkanmalı, sabun ve suyun olmadığı durumlarda alkol bazlı el antiseptiği kullanılmalıdır. Antiseptik veya antibakteriyel içeren sabun kullanmaya gerek yoktur, normal sabun yeterlidir.
- Eller yıkanmadan ağız, burun ve gözlerle temas edilmemelidir.
- Hasta insanlarla temastan kaçınmalıdır (mümkün ise en az 1 m uzakta bulunulmalı).
- Özellikle hasta insanlarla veya çevreleriyle doğrudan temas ettikten sonra eller sık sık yıkanmalıdır.
- Bugün için ülkemizde sağlıklı kişilerin maske kullanmasına gerek yoktur. Herhangi bir viral solunum yolu enfeksiyonu geçirmekte olan kişinin öksürme veya hapşırma sırasında burun ve ağzını tek kullanımlık kağıt mendil ile örtmesi, kağıt mendilin bulunmadığı durumlarda ise dirsek içini kullanması, mümkünse kalabalık yerlere girmemesi, eğer girmek zorunda kalınıyorsa ağız ve burnunu kapatması, mümkünse tıbbi maske kullanması önerilmektedir.
16. ÇİN HALK CUMHURİYETİ GİBİ HASTA YOĞUNLUĞUNUN FAZLA OLDUĞU ÜLKELERE YOLCULUK YAPMAK ZORUNDA OLAN KİŞİLER HASTALIKTAN KORUNMAK İÇİN NELER YAPMALI? Akut solunum yolu enfeksiyonlarının genel bulaşma riskini azaltmak için önerilen temel ilkeler Yeni Koronavirüs (2019-nCoV) için de geçerlidir. Bunlar;
- El temizliğine dikkat edilmelidir. Eller en az 20 saniye boyunca sabun ve suyla yıkanmalı, sabun ve suyun olmadığı durumlarda alkol bazlı el antiseptiği kullanılmalıdır. Antiseptik veya antibakteriyel içeren sabun kullanmaya gerek yoktur, normal sabun yeterlidir.
- Eller yıkanmadan ağız, burun ve gözlerle temas edilmemelidir.
- Hasta insanlarla temastan kaçınmalıdır (mümkün ise en az 1 m uzakta bulunulmalı).
- Özellikle hasta insanlarla veya çevreleriyle doğrudan temas ettikten sonra eller sık sık temizlenmelidir.
- Hastaların yoğun olarak bulunması nedeniyle mümkün ise sağlık merkezlerine gidilmemeli, sağlık kuruluşuna gidilmesi gereken durumlarda diğer hastalarla temas en aza indirilmelidir.
- Öksürme veya hapşırma sırasında burun ve ağız tek kullanımlık kağıt mendil ile örtülmeli, kağıt mendilin bulunmadığı durumlarda ise dirsek içi kullanılmalı, mümkünse kalabalık yerlere girilmemeli, eğer girmek zorunda kalınıyorsa ağız ve burun kapatılmalı, tıbbi maske kullanılmalıdır.
- Çiğ veya az pişmiş hayvan ürünleri yemekten kaçınılmalıdır. İyi pişmiş yiyecekler tercih edilmelidir.
- Çiftlikler, canlı hayvan pazarları ve hayvanların kesilebileceği alanlar gibi genel enfeksiyonlar açısından yüksek riskli alanlardan kaçınılmalıdır.
- Seyahat sonrası 14 gün içinde herhangi bir solunum yolu semptomu olursa maske takılarak en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalı, doktora seyahat öyküsü hakkında bilgi verilmelidir.
17. SİRKE KULLANIMI YENİ KORONAVİRÜS (2019-NCOV) ENFEKSİYONUNU ÖNLEYEBİLİR Mİ? Hayır. Sirke kullanımının Yeni Koronavirüs (2019-nCoV) enfeksiyonundan korunmada bir faydası yoktur. 18. ÇİN HALK CUMHURİYETİ'NDEN GELEN PAKET YA DA ÜRÜNLERDEN KORONAVİRÜS BULAŞMA RİSKİ VAR MIDIR? Genel olarak bu virüsler yüzeylerde kısa süre canlı kalabildikleri için paket veya kargo ile bulaşma olması beklenmemektedir. Dünya Sağlık Örgütü'nün de bu konuda kısıtlaması yoktur. 19. ÜLKEMİZDE YENİ KORONAVİRÜS HASTALIK RİSKİ VAR MI? Ülkemizde halen vaka saptanmamıştır. Dünya'daki birçok ülke gibi ülkemizde de vakaların görülme ihtimali bulunmaktadır. 20. ÇİN'E SEYAHAT KISITLAMASI VAR MIDIR? Çin'den gelen tüm direkt uçuşlar 5 Şubat 2020 tarihinden itibaren Mart 2020'ye kadar durdurulmuştur. Sağlık Bakanlığı Bilimsel Danışma Kurulu sadece ÇHC için "mecbur kalınmadıkça gidilmemesi" uyarısında bulunmaktadır. Seyahat edeceklerin ulusal ve uluslararası otoritelerin uyarılarını takip etmeleri gerekir. 21. TUR ARAÇLARI NASIL TEMİZLENMELİDİR? Bu araçların iyi havalandırılması ve standart genel temizliğin su ve deterjanla yapılması önerilmektedir. Araçların, standart genel temizliğinin mümkün ise her kullanım sonrasında yapılması önerilmektedir. 22. TUR ARAÇLARI İLE YOLCULUK SIRASINDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN ÖNLEMLER NELERDİR? Araçların, kullanım sırasında, sık sık taze hava ile havalandırılması sağlanmalıdır. Araç havalandırmasında, havanın dışarıdan alınan hava ile ısıtılması ve soğutulması tercih edilmelidir. Havanın araç içi dönüşümü kullanılmamalıdır. 23. TOPLU HALDE GELEN MİSAFİRLERİN OTEL, PANSİYON VB. KONAKLAMA YERLERİNE GELDİĞİ DURUMDA KARŞILAMADA GOREVLİ PERSONEL İÇİN HASTALIK RİSKİ VAR MIDIR? Misafirlerin, kişisel eşyalarını, örneğin valizlerini taşıyan kişilerin, virüs uzun süre cansız yüzeylerde yaşayamayacağı için hastalık varlığında dahi bulaştırıcı olması (hastalık yayılımında risk yaratması) beklenmemektedir. Ancak, genel olarak bu tür işlemler sonrasında derhal eller yıkanmalı veya alkol bazlı el antiseptiği ile el temizliği sağlanmalıdır. Ayrıca, hastalığın yoğun olduğu bölgelerden gelen misafirler bulunması durumunda, misafirler arasında, ateşi olan, hapşırık, öksürüğü olan olur ise, bu kişiye tıbbi maske takılması ve sürücünün de kendini koruması için tıbbi maske takması tercih edilir. 112 aranarak bilgi verilmesi veya yönlendirilen sağlık kuruluşuna öncesinde haber verilerek gidilmesi sağlanmalıdır. 24. OTELLERDE ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER NELERDİR? Konaklama tesislerinde su ve deterjanla standart temizlik yapılması yeterlidir. Özellikle eller ile sık dokunulan yüzeyler, kapı kolları, bataryalar, tırabzanlar, tuvalet ve lavabo temizliğine dikkat edilmelidir. Bu virüse özel olarak etkili olduğu öne sürülen bir takım ürünlerin temizlikte kullanılmasının fazladan koruma sağladığına dair bilimsel kanıt yoktur. El temizliğine dikkat edilmelidir. Eller en az 20 saniye boyunca sabun ve suyla yıkanmalı, sabun ve suyun olmadığı durumlarda alkol bazlı el antiseptikleri kullanılmalıdır. Antiseptik veya antibakteriyel içeren sabun kullanmaya gerek yoktur, normal sabun yeterlidir. Herhangi bir viral solunum yolu enfeksiyonu geçirmekte olan kişinin öksürme veya hapşırma sırasında burun ve ağzını tek kullanımlık kağıt mendil ile örtmesi, kağıt mendilin bulunmadığı durumlarda ise dirsek içini kullanması, mümkünse kalabalık yerlere girmemesi, eğer girmek zorunda kalınıyorsa ağız ve burnunu kapatması, mümkünse tıbbi maske kullanması önerilmektedir. Virüs cansız yüzeylerde uzun süre yaşayamayacağı için hastanın valizlerini taşıyan kişilere bulaş beklenmemektedir.Erişilebilir yerlere alkollü el antiseptiği konulması uygundur. 25. HAVAALANI ÇALIŞANLARININ ALMASI GEREKEN ÖNLEMLER NELERDİR? Enfeksiyondan korunmada genel önlemler alınmalıdır. El temizliğine dikkat edilmelidir. Eller en az 20 saniye boyunca sabun ve suyla yıkanmalı, sabun ve suyun olmadığı durumlarda alkol bazlı el antiseptikleri kullanılmalıdır. Antiseptik veya antibakteriyel içeren sabun kullanmaya gerek yoktur, normal sabun yeterlidir. Herhangi bir viral solunum yolu enfeksiyonu geçirmekte olan kişinin öksürme veya hapşırma sırasında burun ve ağzını tek kullanımlık kağıt mendil ile örtmesi, kağıt mendilin bulunmadığı durumlarda ise dirsek içini kullanması, mümkünse kalabalık yerlere girmemesi, eğer girmek zorunda kalınıyorsa ağız ve burnunu kapatması, mümkünse tıbbi maske kullanması önerilmektedir. Virüs uzun süre cansız yüzeylerde yaşayamayacağı için hastanın valizlerini taşıyan kişilere bulaş beklenmemektedir. Erişilebilir yerlere alkollü el antiseptiği konulması uygundur. 26. TURİSTLERİN GELDİĞİ RESTORANLARDA, MAĞAZALARDA ÇALIŞANLAR NE GİBİ ÖNLEMLER ALMALIDIR? Genel enfeksiyondan korunma önlemleri alınmalıdır. El temizliğine dikkat edilmelidir. Eller en az 20 saniye boyunca sabun ve suyla yıkanmalı, sabun ve suyun olmadığı durumlarda alkol bazlı el antiseptikleri kullanılmalıdır. Antiseptik veya antibakteriyel içeren sabun kullanmaya gerek yoktur, normal sabun yeterlidir. Yüzey temizliğinde su ve deterjanla standart temizlik yapılması yeterlidir. Özellikle eller ile sık dokunulan yüzeyler kapı kolları, bataryalar, tırabzanlar, tuvalet ve lavabo temizliğine dikkat edilmelidir. Bu virüse özel olarak etkili olduğu öne sürülenbir takım ürünlerin temizlikte kullanılmasının fazladan koruma sağladığına dair bilimsel kanıt yoktur. Erişilebilir yerlere alkol bazlı el antiseptiği konulması uygundur. 27. GENEL ENFEKSİYONDAN KORUNMA ÖNLEMLERİ NELERDİR? El temizliğine dikkat edilmelidir. Eller en az 20 saniye boyunca sabun ve suyla yıkanmalı, sabun ve suyun olmadığı durumlarda alkol bazlı el antiseptikleri kullanılmalıdır. Antiseptik veya antibakteriyel içeren sabun kullanmaya gerek yoktur, normal sabun yeterlidir. Öksürme veya hapşırma sırasında burun ve ağızın tek kullanımlık kağıt mendil ile örtülmesi, kağıt mendilin bulunmadığı durumlarda ise dirsek içinin kullanılması, mümkünse kalabalık yerlere girilmemesi önerilir. 28. ÇOCUĞUMU OKULA GÖNDERİYORUM, YENİ KORONAVİRÜS (2019-NCOV) HASTALIĞI KAPABİLİR Mİ? Çin'den başlayan yeni koronavirüs enfeksiyonu (2019-nCoV) bugüne kadar Ülkemizde tespit edilmemiştir ve hastalığın ülkemize girişini önlemeye yönelik gerekli tedbirler alınmıştır. Çocuğunuz okulda grip, nezle ve soğuk algınlığına neden olan virüsler ile karşılaşabilir ama yeni Koronavirüs (2019-nCoV) dolaşımda bulunmadığından karşılaşması beklenmemektedir. Bu kapsamda okullara hastalık konusunda gerekli bilgilendirme Sağlık Bakanlığı tarafından yapılmıştır. 29. OKULLARIN TEMİZLİĞİ NE ŞEKİLDE YAPILMALIDIR? Okulların temizliğinde su ve deterjanla standart temizlik yapılması yeterlidir. Özellikle eller ile sık dokunulan yüzeyler kapı kolları, bataryalar, tırabzanlar, tuvalet ve lavabo temizliğine dikkat edilmelidir. Bu virüse özel olarak etkili olduğu öne sürülen bir takım ürünlerin temizlikte kullanılmasının fazladan koruma sağladığına dair bilimsel kanıt yoktur. 30. SÖMESTR TATİLİ DÖNÜŞÜ ÜNİVERSİTEYE DÖNÜYORUM, ÖĞRENCİ YURDUNDA KALIYORUM, YENİ KORONAVİRÜS (2019-NCOV) HASTALIĞI KAPABİLİR MİYİM? Çin'den başlayan yeni koronavirüs enfeksiyonu (2019-nCoV) bugüne kadar Ülkemizde tespit edilmemiştir ve hastalığın ülkemize girişini önlemeye yönelik gerekli tedbirler alınmıştır. Grip, nezle ve soğuk algınlığına neden olan virüsler ile karşılaşabilir ama yeni Koronavirüs (2019-nCoV) dolaşımda bulunmadığından karşılaşması beklenmemektedir. Bu kapsamda Yüksek Öğretim Kurumu, Kredi Yurtlar Kurumu ve benzeri öğrencilerin kaldığı yurtlara hastalık konusunda gerekli bilgilendirme Sağlık Bakanlığı tarafından yapılmıştır. 31. EVDE BAKILAN HAYVANLAR YENİ KORONAVİRÜSUNU (2019-NCOV) TAŞIYIP, BULAŞTIRABİLİR Mİ? Evde bakılan kedi/köpek gibi evcil hayvanların Yeni Koronavirüsla (2019-nCoV) enfekte olması beklenmemektedir. Ancak evcil hayvanlarla temas sonrası her zaman için ellerin su ve sabunla yıkanması gereklidir. Böylece hayvanlardan bulaşabilecek diğer enfeksiyonlara karşı korunma sağlanacaktır.
32. BURNUNUZU TUZLU SUYLA YIKAMAK YENİ KORONAVİRÜS (2019-NCOV) ENFEKSİYONUNU ÖNLEYEBİLİR Mİ? Hayır. Burnu tuzlu suyla düzenli olarak yıkamanın Yeni Koronavirüs (2019-nCoV) enfeksiyonundan korunmada bir faydası yoktur.
33. TURİSTLERLE AYNI OTELİ VEYA RESTORANI KULLANAN KİŞİLERDE RİSK VAR MIDIR? Genel enfeksiyondan korunma önlemleri alınmalıdır.
El hijyenine dikkat edilmelidir. Eller en az 20 saniye boyunca sabun ve suyla yıkanmalı, sabun ve suyun olmadığı durumlarda alkol bazlı el dezenfektanı kullanılmalıdır. Antiseptik içeren sabun kullanmaya gerek yoktur, normal sabun yeterlidir.
Eller yıkanmadan ağız, burun ve gözlerle temas edilmemelidir.
Öksürme veya hapşırma sırasında burun ve ağızın tek kullanımlık kağıt mendil ile örtülmesi, kağıt mendilin bulunmadığı durumlarda ise dirsek içinin kullanılması, solunum hijyen önerilerine dikkat edilmesi, mümkünse kalabalık yerlere girilmemesi, eğer girmek zorunda kalınıyorsa ağız ve yüzün kapatması, mümkünse tıbbi maske kullanması önerilmektedir.
Vaka olması durumunda yapılacak işlemler sağlık çalışanları tarafından planlanacaktır.
34. GENEL ENFEKSİYONDAN KORUNMA ÖNLEMLERİ NELERDİR? El hijyenine dikkat edilmelidir. Eller en az 20 saniye boyunca sabun ve suyla yıkanmalı, sabun ve suyun olmadığı durumlarda alkol bazlı el dezenfektanı kullanılmalıdır. Antiseptik içeren sabun kullanmaya gerek yoktur, normal sabun yeterlidir. Öksürme veya hapşırma sırasında burun ve ağızın tek kullanımlık kağıt mendil ile örtülmesi, kağıt mendilin bulunmadığı durumlarda ise dirsek içinin kullanılması, solunum hijyen önerilerine dikkat edilmesi, mümkünse kalabalık yerlere girilmemesi, eğer girmek zorunda kalınıyorsa ağız ve yüzün kapatması, mümkünse tıbbi maske kullanması önerilmektedir.
35. TURİSTLERİN GELDİĞİ RESTORANTLARDA, MAĞAZALARDA ÇALIŞANLAR NE GİBİ ÖNLEMLER ALMALIDIR? Genel enfeksiyondan korunma önlemleri alınmalıdır.
El hijyenine dikkat edilmelidir. Eller en az 20 saniye boyunca sabun ve suyla yıkanmalı, sabun ve suyun olmadığı durumlarda alkol bazlı el dezenfektanı kullanılmalıdır. Antiseptik içeren sabun kullanmaya gerek yoktur, normal sabun yeterlidir.
Öksürme veya hapşırma sırasında burun ve ağızın tek kullanımlık kağıt mendil ile örtülmesi, kağıt mendilin bulunmadığı durumlarda ise dirsek içinin kullanılması, solunum hijyen önerilerine dikkat edilmesi, mümkünse kalabalık yerlere girilmemesi, eğer girmek zorunda kalınıyorsa ağız ve yüzün kapatması, mümkünse tıbbi maske kullanması önerilmektedir.
Virüs uzun süre cansız yüzeylerde yaşayamayacağı için bulaş beklenmemektedir.
Sık el yıkama ve erişilebilir yerlere alkollü el antiseptiği konulması uygundur.
25.2.2020 - 42804